265 TBB Dergisi 2024 (174) Bahadır DEMİR görüşlere göre, taşıyıcı annelik sözleşmesi TBK m. 27’ye aykırıdır. Çünkü ticari taşıyıcı annelikte, kişilerin bedenlerine ait bir unsurun maddi karşılıkla kullanılmasının ahlaka ve kişilik haklarına aykırı olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle, İngiltere ve bazı ülkeler ticari taşıyıcı annelik sözleşmesine izin vermemektedir. Ayrıca, TMK m. 282 ve Roma hukukundan gelen “Mater semper certa est” (Anne her zaman bellidir) kuralı gereği, çocuk ile anne arasında soybağı doğumla kurulur. Türkiye’de bir çocuk taşıyıcı annelik yoluyla doğduğunda, çocuk doğumla beraber biyolojik annenin soybağına bağlanacaktır. Bu nedenlerle, insanlar başka ülkelerde taşıyıcı annelik yöntemine başvurarak çocuk sahibi olma yolunu seçmektedir. I. YAPAY ÜREME YÖNTEMLERI VE TAŞIYICI ANNELIK Dünya genelinde yapay üreme yöntemlerine olan ilgi giderek artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün son verilerine göre hem erkeklerde hem de kadınlarda infertilite oranı yükselmektedir. Örgütün 2023 yılı raporunda, dünya genelinde erişkinler arasında kısırlık oranının %17,5 olduğu belirtilmiştir. Bu da her 6 çiftten 1’inin kısırlık sorunları yaşadığını göstermektedir. Bu durumun, küresel ölçekte büyük bir sağlık sorunu haline geldiği ifade edilmektedir.1 Açıklanan bu oranlar, çiftlerin yapay üreme yöntemlerine yönelmesine neden olmaktadır. A. Genel Olarak Yapay Üreme Yöntemleri Yardımcı üreme yöntemleri, doğal yollarla üremenin mümkün olmadığı durumlarda, tıbbi müdahale ile yapay üreme yöntemleri kullanılarak üremenin sağlanmasıdır.2 Yapay üreme yöntemleri, başka bir deyişle üremeye yardımcı yöntemler, homolog döllenme ve heterolog döllenme olarak ikiye ayrılır. Homolog döllenme yönteminde, 1 https://lifesciencesintelligence.com/news/a-who-report-finds-that-17.5-ofpeople-experiencedinfertility#:~:text =Data%20suggested%20that%20the%20 global,is%20slightly%20lower%20at%2012.6%25 2 Dilşad Keskin, “Bölünmüş Annelik ve Ana Yönünden Soybağının Reddi”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, C. 5, S. 1-2, s. 1993. Haluk Nami Nomer, “Suni Döllenme Dolayısıyla Ortaya Çıkabilecek Nesep Problemleri”, M. Kemal Oğuzman Anısına Armağan, İstanbul, Beta Yayınları, İstanbul 2000, s. 545.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1