266 Türk Hukukunda Taşıyıcı Annelik ve Taşıyıcı Annelik Sözleşmesi doğrudan evli çiftlerin üreme hücreleri kullanılmaktadır.3 Bu yöntem, eşlerin doğal yollarla çocuk sahibi olamadığı durumlarda uygulanır. Eşlere ait üreme hücreleri kullanıldığı için doğan çocuğun soybağı ile ilgili bir sorun yaşanmaz.4 Gerçekten de çocuğu doğuran kadın çocuğun annesi, çocuğun babası ise doğuran kadının kocasıdır.5 Heterolog döllenme yönteminde ise evli çiftler dışında üçüncü kişilere ait üreme hücreleri kullanılır.6 Bu yöntem, kadın veya erkeğe ait üreme hücresinin kullanılamadığı durumlarda gündeme gelir. Kadın veya erkeğin yerine, evlilik dışı üçüncü bir kişinin üreme hücreleri kullanılır. Bu yöntemin sperm bağışı, yumurta bağışı, embriyo bağışı ve taşıyıcı annelik gibi çeşitli uygulamaları vardır.7 Heterolog döllenme yönteminde, üçüncü bir kişiye ait üreme hücresi kullanıldığı için doğan çocuğun soybağı ile ilgili bazı belirsizlikler ortaya çıkabilir. Bu sebeple, Türk mevzuatında heterolog üreme yöntemi yasaklanmıştır. B. Taşıyıcı Annelik Kavramı ve Türleri Taşıyıcı annelik, yapay üreme yöntemlerinden biridir. Bu yöntemde, evli çiftlerin üreme hücreleri kullanılabileceği gibi, üçüncü bir kişiye ait üreme hücreleri de kullanılabilir. Taşıyıcı annelik, belirli bir bedel (ivaz) karşılığında yapılabilmektedir ve bu durumda “kiralık ra3 Esra Savaş Tıp Hukukunda Taşıyıcı Annelik, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2019, s. 8. Keskin, s. 1993. Cemile Turgut, Yapay Döllenme, Taşıyıcı Annelik ve Soybağına İlişkin Hukuki Sorunlar, Yüksek Lisans Tezi, T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014, s. 18. Ergüneş, Seda; “Yapay Döllenme”, 2012, İstanbul Barosu Dergisi: Sağlık Hukuku Makaleleri-II, İstanbul Barosu Yayınları, s. 168. Funda Işık Özcan/Gürkan Sert/Funda İlçin Gönenç, “Türkiye’de Üremeye Yardımcı Teknikler ile İlgili Hukuki Düzenlemelerin Tıp Hukuku Açısından İncelenmesi”, 2017, Türkiye Klinikleri J Med Ethics Law History-Special Topics, C. 3, S. 3, s. 146. Işıl Tüzün Arpacıoğlu, “Yapay Döllenmenin Soybağına Etkileri”, 2013, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, C. 5, S. 1, s. 17. Leyla Keser, “Ödünç Annelik Sözleşmesi (Der Leihmutterschaftsvertrag)” 1997, Argumentum Aylık Hukuk Dergisi, C. 7, S. 52, s. 308. 4 Nomer, s. 547. Turgut, s. 20. Ayşe Şimşek, “Yapay Döllenme Tekniği Olarak Taşıyıcı Annelik: Hukukî ve Biyoetik Açıdan Değerlendirilmesi”, 2014, Journal of Intercultural and Religious Studies, S. 12; C. 6, s. 33. Ergüneş, s. 171. Işık Özcan/ Sert/ Gönenç, s. 146. Tüzün Arpacıoğlu, s. 17. 5 Keser, s. 308. 6 Savaş, s. 8. Keskin, s. 1993. Turgut, s. 27. Şimşek, s. 34. Ergüneş, s. 168. Tüzün Arpacıoğlu, s. 17. Keser, s. 308. 7 Turgut, s. 27.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1