275 TBB Dergisi 2024 (174) Bahadır DEMİR taşıyıcı annelik sözleşmesi kesin hükümsüz olur.31 Ayrıca doktrindeki bazı görüşlerde, taşıyıcı annelik sözleşmesi ODNK ve ÜYTY hükümlerince yasaklanmış olduğundan sözleşmede belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmesinin mümkün olamayacağını bundan dolayı başlangıçtan itibaren imkânsız olacağı ifade edilmiştir.32 Ancak sözleşmenin gelecekte kanun koyucu tarafından düzenlenmesi ihtimaline ilişkin taşıyıcı annelik sözleşmesinin mahiyeti itibari ile nasıl düzenleneceği, hangi sözleşme hükümleri ile kıyasen uygulanabilir olduğu, sözleşmenin şeklen nasıl düzenlenmesi gerektiği doktrindeki diğer görüşler de dikkate alınarak tarafımızca inceleme gereği görülmüştür. Doktrinde bir görüşe göre taşıyıcı annelik sözleşmesi; soybağı, velayet gibi aile hukukuna ait unsurların baskın olduğu, aile hukukuna ait bir sözleşmedir.33 Ancak kanaatimizce sözleşmenin yapılmasındaki temel amaç çocuğu taşımak ve gönüllü ebeveyn yerine hamilelik sürecini yerine getirmek ve çocuk doğduğunda gönüllü ebeveyne teslim etmek olduğundan taşıyıcı anne, sonuç taahhüdünde bulunmamaktadır. Gerçekten de sözleşme, temel olarak vekalet sözleşmesi unsurlarını taşıyan borçlar hukukuna özgü bir sözleşmedir.34 Bundan dolayı taşıyıcı anne çocuğun sıhhatli doğmasını taahhüt etmemektedir. Çocuğun sıhhatli doğmaması, örneğin Down Sendromlu doğmasından taşıyıcı anne mesul değildir.35 Vekalet sözleşmesi hükümleri gereği taşıyıcı anne, sadece özen ve sadakat yükümlülüklerinden mesul olur. Taşıyıcı annelik sözleşmesinde, annenin belirli bedel karşılığı taşıyıcı annelik yapması durumunda, annenin rahmi maddi bir bedel karşılığında başka bir kişi tarafından kullanılmış olacaktır.36 Bu durum, 31 İltaş, s. 1033. Nomer, s. 569. Turgut, s. 77. Hakeri, s. 88. Şıpka, s. 3. Gönenç, Üreme Teknikleri, s. 69 – 70. 32 Kırkbeşoğlu, s. 73. İltaş, s. 1034. Parlak Boru, s. 100. Kuş /Özbek Güven, s. 128. 33 Erol, s. 119. Ateş Bilge, Soybağı ve Soybağı Alanında Oluşabilecek Hukuksal Problemler, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016, s. 163. Turgut, s. 112. 34 Yılmaz, s. 153 – 154; Şensoz Malkoc, Taşıyıcı Annelik, s. 25. Turkmen, s. 142. Erol, s. 119. 35 Hakeri: “Çocuğun özürlü doğması halinde genetik ebeveynin çocuğu almak istememesi halinde ortaya çıkabilir. Bu durumda taşıyıcı anne kanunun kendisinin kabul ettiği özürlü bir çocuğa bakmak durumunda kalacaktır.” Hakeri, Tıp Hukuku, s. 959. 36 Dindar, s. 15. Kırkbeşoğlu, s. 72. Şensöz Malkoç, s. 17. Özcan, s. 109.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1