276 Türk Hukukunda Taşıyıcı Annelik ve Taşıyıcı Annelik Sözleşmesi TBK m. 27’ye göre kişilik haklarına aykırı sayılır. İnsan vücudunun ya da vücuda ait organların maddi karşılıkla kullanılmasının, ahlaka ve kişilik haklarına aykırı olduğu kabul edilmektedir.37 Bu nedenle İngiltere ve ABD’nin bazı eyaletlerinde, taşıyıcı annelik sözleşmesinin ivaz karşılığı yapılması yasaklanmıştır.38 Taşıyıcı annelik sözleşmesinin ivaz karşılığı düzenlenmesi hukuka ve kişilik haklarına aykırı olduğundan, bu sözleşmeye satım sözleşmesi hükümlerinin kıyasen uygulanması mümkün değildir.39 Doktrinde bazı görüşler, taşıyıcı annelik sözleşmesinde belirli bir bedel öngörülmesi durumunda, özellikle taşıyıcı annenin çocuğun genetik annesi olmaması, sadece biyolojik olarak annesi olması halinde kira sözleşmesi hükümlerinin kıyasen uygulanabileceğini savunmaktadır.40 Ancak bir insan organının kiralanması ahlaka ve kişilik haklarına aykırı olduğundan, kira sözleşmesi hükümlerinin kıyasen uygulanması da mümkün değildir. Doktrinde ayrıca, eser sözleşmesi hükümlerinin de taşıyıcı annelik sözleşmesine, özellikle taşıyıcı annenin genetik anne olduğu durumlarda kıyasen uygulanabileceği ifade edilmiştir.41 Hatta çocuğun sakat doğması veya sağlıklı doğmaması durumunda taşıyıcı annenin ayıplı ifadan sorumlu olabileceği belirtilmiştir. Ancak taşıyıcı anne, tıbbi nedenlerle doğum yapamayan ya da hamilelik sürecini sağlıklı bir şekilde sürdüremeyen bir kadın yerine bu süreci üstlenen ve çocuğu dünyaya getiren kişidir. Bu nedenle, çocuğun sakat doğması veya sağlıklı doğmamasından taşıyıcı annenin sorumlu tutulamayacağı kanaatindeyiz. Taşıyıcı annenin sözleşmede üstlendiği yükümlülükler dikkate alındığında, eser sözleşmesi hükümlerinin kıyasen uygulanması da mümkün değildir. Kanaatimizce, taşıyıcı annelik sözleşmesi mahiyeti itibarıyla kanunda düzenlenen isimli (tipik) sözleşmelere (vekalet, eser, kira) ait 37 Zengin, s. 60. Dindar, s. 15. Kırkbeşoğlu, s. 72. Turgut, s. 77. Özcan, s. 109. Ergüneş, s. 175. Erol, s. 120. 38 Dindar, s. 16. Nomer, s. 570. Kırkbeşoğlu, s. 71. Kılıçoğlu Yılmaz, s. 44. Dülger, s. 9. Kuş /Özbek Güven, s. 128. Erol, s. 121 – 122. 39 Zengin, s. 66- 67. Yılmaz, s. 149. 40 Zengin, s. 66. Yılmaz, s. 155. Sümer, s. 3. 41 Yurdakul Cem, Yapay Döllenme, s. 7. Yılmaz, s. 153 – 154.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1