278 Türk Hukukunda Taşıyıcı Annelik ve Taşıyıcı Annelik Sözleşmesi leyici bir durum olduğunu belirtmiştir.47 Bununla birlikte yazar, taşıyıcı annelik yoluna tıbbi gerekçelerle başvurulmuşsa ve sözleşmede ücret öngörülmemiş, fedakârlık unsuru baskınsa, bu durumda taşıyıcı annelik sözleşmesinin ahlaka aykırı olmayabileceğini de dile getirmiştir.48 Kırkbeşoğlu ise Nomer’in bu görüşünü eleştirmiş, taşıyıcı annelik sözleşmesinin her durumda ahlaka aykırı olduğunu ve hangi amaçla yapılırsa yapılsın geçersiz sayılması gerektiğini savunmuştur.49 Kanaatimizce, taşıyıcı annelik, tıbben gerekli tüm yöntemlere başvurulmasına rağmen olumlu bir sonuç alınamaması durumunda en son başvurulacak bir yöntemdir. Ayrıca bu sürecin ücret karşılığı yapılmaması ve tıbbi zorunluluk nedeniyle gönüllü bir taşıyıcı anne tarafından gerçekleştirilmesi halinde, kişilik haklarına ve ahlaka aykırılık teşkil etmeyecektir.50 TBK’nın 81. maddesinde hukuka ve ahlaka aykırı bir sonucun gerçekleşmesi amacıyla verilen şeyin geri istenemeyeceği düzenlenmiştir. Taşıyıcı annelik sözleşmesi, ODNK ve ÜYTY hükümlerince taşıyıcı annelik yasaklandığı ve hukuka aykırı olduğundan, taşıyıcı annenin sözleşmeye aykırı olarak çocuğu teslim etmemesi durumunda, gönüllü ebeveynler aynen ifa davası açamaz. Hatta aynen ifa ile telafi edilemeyen durumlar için tazminat davası açılması durumunda mahkeme aynen tazmine karar verse dahi, günümüz hukuk sistemi çerçevesinde bu kararın uygulanması mümkün değildir. Ayrıca mevcut kanunlar uyarınca taşıyıcı annelik açıkça yasaklandığından, bu konuyu içeren sözleşmeler de hukuken geçersiz sayılır. Bu durumda hukuka aykırı sözleşmelerden doğan alacaklar eksik borç kapsamında değerlendirilecektir.51 Dolayısıyla gönüllü ebeveynler taşıyıcı anneye karşı ifa 47 Nomer, s. 569. 48 Nomer, s. 570 vd. Turgut, s. 78. Ürem, s. 98. 49 Yazara göre taşıyıcı annelik durumunda gönüllü ebeveynlerin çocuk sahibi olmak istemeleri ahlaka ve hukuka aykırılık teşkil etmeyeceğini, taşıyıcı annelik sözleşmesi ile doğuran kadının üzerindeki tüm annelik haklarından ivaz karşılığı olsun ya da olmasın vazgeçeceğine ilişkin sözleşme her halükârda ahlaka aykırılık teşkil edeceğini ifade etmiştir. Bkz. Kırkbeşoğlu, s. 73. Turgut, s. 78. 50 Ungan Çalışkan, s. 506. Nomer, s. 545. Dindar, s. 18. Unver, s. 291. Savaş, s. 59. İltaş, s. 1046. Erol: “Kanaatimce şayet bir annenin rahmi çocuğu taşımasına uygun değilse sadece evli çiftlerin üreme hücreleri kullanılarak taşıyıcı annelik sözleşmesine izin verilebilir.” Bkz. Erol, s. 123. 51 Turgut, s. 79.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1