282 Türk Hukukunda Taşıyıcı Annelik ve Taşıyıcı Annelik Sözleşmesi çift birlikte evlat edinebilir; çocuk ile genetik anne arasında soybağı kurulmasının başka bir yolu yoktur.72 TMK m. 306/3’e göre, eşlerden biri diğer eşin çocuğunu evlat edinmek istiyorsa, evlat edinen eşin en az iki yıldır evli olması veya otuz yaşını doldurmuş olması gerekir. Dolayısıyla, taşıyıcı annenin bekar olması durumunda, çocuk ile baba arasında soybağı tanıma yoluyla; anne ile ise evlat edinme yoluyla kurulur. Ancak, taşıyıcı annenin evli olması durumunda babalık karinesi devreye girer. TMK m. 285/1’e göre, evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden itibaren üç yüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır.73 Bu durumda, taşıyıcı annenin evli olması halinde doğan çocuk, doğrudan taşıyıcı annenin kocasının soybağına bağlanacaktır.74 Soybağının reddi davasını daha önce yalnızca TMK m. 286’ya göre ya koca ya da çocuk açabilirdi. Eğer dava koca tarafından açılırsa, davalı anne ve çocuk olur. Çocuk tarafından açılması durumunda ise davalı, anne ve kocadır. Koca tarafından babalık karinesi çürütülmediği sürece, çocuğun başka bir erkek tarafından tanınması mümkün değildi.75 Bu nedenle, soybağını üzerine almak isteyen genetik baba, TMK m. 286’ya göre kocaya karşı soybağının reddi davası açamazdı. Ancak Anayasa Mahkemesi’nin 26/7/2023 tarihli ve E.:2023/37; K.:2023/140 sayılı kararı ile TMK m. 286/1 hükmü iptal edilmiştir. Bu kararla genetik bağa daha fazla önem verilmiş ve üçüncü bir kişi, çocuk ile genetik bağını ispat etmesi durumunda babalık karinesi çürütülebilir hale gelmiştir. Böylece, genetik baba dava açma hakkı kazanmıştır.76 Netice itibariyle yukarıda da birçok kez ifade edildiği gibi, Türk mevzuatına göre taşıyıcı annelik uygulaması yasak olmasına rağmen, bu yöntemle dünyaya gelen çocuk ile gönüllü ebeveynler arasında soybağı kurulması kanaatimizce, genetik anne ve baba için en uygun yol TMK m. 282 kapsamında evlat edinme yoluyla gerçekleşebilir. Ancak, TMK m. 305’e göre, bir küçüğün evlat edinilmesi, evlat edinen kişinin çocuğa en az bir yıl boyunca bakmış ve onu eğitmiş olması koşuluna 72 Kırkbeoğlu, s.78. Turgut, s. 100. Ağaoğlu, s. 476. 73 Nomer, s. 567. Çam, s. 166. Özcan, s. 105. Ergüneş, s. 172. Tüzün Arpacıoğlu, s. 18. Gönenç, Üreme Teknikleri, s. 76. 74 Savaş, s. 38. Dindar, s. 20. Çam, s. 166. Ergüneş, s. 173. Keser, s. 312. 75 Yılmaz, s. 128. 76 Kayaalp Abdullah Emre, Türk Hukukunda Soybağı ve Soybağının Reddi, Yetkin Yayınları, 2023, s. 114 – 115.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1