284 Türk Hukukunda Taşıyıcı Annelik ve Taşıyıcı Annelik Sözleşmesi rağmen, taşıyıcı annelik sonucunda Türkiye’de bir çocuğun doğması durumunda, çocuğun gönüllü ebeveynleri ile soybağı ancak evlat edinme yoluyla kurulabilir; bu da oldukça zahmetli bir süreçtir. Türkiye’de olduğu gibi, Fransa dahil birçok ülke taşıyıcı annelik sözleşmesine izin vermemektedir. Ancak bu yasaklar, ülkelerin vatandaşlarının başka bir ülkede taşıyıcı annelik yoluyla çocuk sahibi olmalarını engelleyememektedir. Bu durum, başka bir ülkeden alınan doğum belgesinin vatandaşlık bağı bulunan ülke tarafından geçerli sayılmamasına ve sınır aşan taşıyıcı annelik sorununun ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. 2014 yılında karara bağlanan “Mennesson”80 ve “Labassee”81 davaları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) görülen sınır aşan taşıyıcı anneliğe ilişkin ilk davalardır. Mennesson davasında, başka bir ülkede taşıyıcı annelik yoluyla doğan bir çocuk için Fransız devleti, o ülkede düzenlenen doğum belgesini Fransız Medeni Kanunu’na göre geçersiz saydığı için çocuğa doğum belgesi vermemiştir. Fransız Yüksek Mahkemesi de aynı gerekçeyle, istem sahibi aile ile soybağı kurulamayacağına, ancak çocuğun, taşıyıcı annenin doğum yaptığı ülkede düzenlenen doğum belgesi geçerli olmak kaydıyla, istem sahibi aileyle birlikte Fransa’da yaşamasına bir engel bulunmadığına karar vermiştir. Aile, Fransız Yüksek Mahkemesi’nin bu kararına itiraz ederek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurmuştur. AİHM, çocuğun fiilen Fransa’da istem sahibi aile ile yaşamasının yeterli olmadığına; çocuğun, istem sahibi baba ile mevcut biyolojik bağından kaynaklanan Fransız toplumuna aidiyet duygusunun zedelenmemesi gerektiğine karar vermiştir. Mahkeme, biyolojik bağın kişiliğin gelişiminde büyük bir öneme sahip olduğunu vurgulayarak, çocuğun özel hayatındaki belirsizliklerin giderilmesi gerektiğini ve bu durumun, Avrupa İnsan Hakları 80 Tekdoğan Bahçıvancı, s. 753. CASE OF MENNESSON v. FRANCE, 26/06/2014, https://hudoc.echr.coe.int/tur#{%22fulltext%22:[%22Menesson%20c.%20Franc e,%22],%22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAM BER%22],%22itemid%22:[%22001-153369%22]}; Ağaoğlu, s. 470; Gölcüklü, İlyas, “Milletlerarası Taşıyıcı Anneliğe İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi”, 2021, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, s. 842. 81 Tekdoğan Bahçıvancı, s. 753; CASE OF LABASSEE v. FRANCE, 26/06/2014, https://hudoc.echr.coe.int/tur#{%22fulltext%22:[%22Labassee%20c.%20France %22],%22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMB ER%22],%22itemid%22:[%22001-149046%22]}; Ağaoğlu, s. 470. Gölcüklü, s. 842.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1