303 TBB Dergisi 2024 (174) Ayşe ARAT - Bekir AKINCI yeterli büyüklüğe ulaştırılması veya ekonomik olarak işletilebilmesinin sağlanması için mahkeme, terekedeki tarım arazilerinin yeter gelir büyüklüğünü aramaksızın arazi sahibi olan mirasçılara devri yönünde karar verebilmektedir (TKAKK m. 8/C-II, b). Diğer bir ihtimal ise tarım arazisinin kendine devrini talep eden bir mirasçı bulunmamasıdır. Bu durumda hâkim, tarımsal arazinin satışına karar vererek, satış bedelini mirasçılar arasında payları oranında paylaştırabilmektedir (TKAKK m. 8/C-II, c). Terekedeki tarım arazisi, birden çok yeter gelirli tarımsal araziye bölünebiliyorsa mahkeme, sayılan hususları göz önünde bulundurarak mirasçılara ayrı ayrı devrine de karar verebilmektedir. (TKAKK m. 8/C-III). Tarımsal işletmenin ana unsurunu oluşturan tarım arazilerinin19 bir bütün olarak mirasçılardan birine devri, diğer mirasçılar açısından taşınmazdaki miras paylarına yönelik bir alacak hakkı doğurur. Kendisine devir yapılan mirasçının, diğer mirasçılara tarım arazisi olan taşınmazın bedelini kural olarak öz kaynaklarından peşin şekilde ödemesi gerekir. Öz kaynak yeterli değilse kredi kullanılabilir ve Bakanlık bu krediye faiz desteği sağlayabilmektedir (TKAKK 8/D). Bunun yanında diğer mirasçıların paylarının nasıl ödeneceği Yönetmeliğin 12. maddesinde ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir. Ayrıca tarım arazisi devredilen mirasçıyla diğer mirasçılar arasında denge sağlamak için devirden itibaren 20 yıl içinde, arazinin tamamen veya kısmen tarım dışı kullanımı sebebiyle değer artışı meydana gelirse bundan diğer mirasçıların yararlanması da sağlanmıştır. Tarım arazisinin değeri, tarım dışı kullanım izni verilen tarihe göre yeniden hesaplanarak, önceki değerle yeni değer arasındaki farkın, mülkiyeti devralan mirasçı tarafından diğer mirasçılara payları oranında ödeneceği düzenlenmiştir (TKAKK m. 8/C-IV). Ancak belirtilmelidir ki 5430 sayılı Kanun ile tarım arazisinin bir bütün olarak tek mirasçıya devri, diğer mirasçıların tarım arazisi dışında kalan mirası paylaşmaları konusundaki miras hukuku ilkelerini ortadan kaldırmamakta, tarım arazisi konusunda 19 Tarım arazisinin yanında tarımsal faaliyeti yürütmeye yönelik araç gereç ve hayvanların da devri istenebilir. Zira bunlar da tarımsal işletmenin birer parçasıdır. Nitekim TKAKK m.8/E/I “Yeter gelirli tarımsal arazi mülkiyeti kendisine devredilen kişi, bu araziler için zorunlu olan araç, gereç ve hayvanların mülkiyetinin gerçek değerleri üzerinden kendisine devredilmesini isteyebilir.” Hükmü ile bu hususu düzenlemiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1