318 Muris Muvazaası Davalarında 5403 Sayılı Kanun’un Uygulanması Sorunu Muris muvazaası konusunda hukukumuzdaki yaklaşım, 01.04.1974 tarih ve 1974/1-2 sayılı İBK’ya dayanmaktadır. Bu karar gerek verildiği zamanda ve gerekse uygulaması sırasında bazı eleştirilere maruz kalmıştır.62 Ancak bu eleştiriler bir tarafa bırakılacak olsa bile TMK’nın miras hükümlerindeki değişiklikler (saklı pay sahiplerinin ve oranlarının azaltılmış olması) ve 5403 sayılı Kanun’la birlikte, muris muvazaası konusundaki uygulamanın gözden geçirilmesi gerekmektedir. Özellikle tarım arazisinin bütünlüğünün sağlanması ve bu arazinin uzman bir kişi tarafından işletilebilmesi için ehil mirasçının, miras bırakan tarafından belirlenmesi ve bunun sağlar arası işlemle yapılabilmesi engellenmemelidir. Hatta bir adım daha gidilerek saklı paylı olmayan veya saklı payı ihlal edilmeyen mirasçıların açtıkları tarım arazisine yönelik tapu sicilinin düzeltilmesi talepli muvazaa iddiaları da aynı sebeplerle reddedilebilmelidir. Böyle bir durum, bu mirasçıların TMK’dan doğan denkleştirme taleplerine halel getirmeyeceği gibi mirasbırakanın iradesinin korunmasına da imkân verecektir.63 SONUÇ 5403 sayılı Kanun, tarım arazilerinin ve özellikle mirasa konu tarım arazilerinin miras yolu ile bölünmesini, paylara ayrılmasını yasaklamaktadır. Emredici nitelikteki bu hükümlerin amacı, tarım topraklarının küçülmesini önlemek, arazilerin tarımla geçinen ailelerde kalmasını ve ekilen arazi büyüklüğünün azamiye çıkarılmasını temin etmek, aynı şekilde tarım topraklarının işlenebilirliğinin sürekliliğini sağlayabilmektir. Ancak uygulamada hukuki işlem yoluyla bu Kanun’un dolanılması yönünde olumsuz örneklere rastlanıldığı gibi muvazaa iddialarının değerlendirildiği bazı mahkeme kararlarında da 5403 sayılı Kanun’un dikkate alınmadığı görülmektedir. Oysa 5403 sayılı Kanun’un amacı ve emredici karakteri mahkemeler tarafından resen göz önünde bulundurulmasını zorunlu kılmaktadır. Kanaatimizce tarım arazilerinin konu olduğu mirasın, paylaşılması bakımından muris muvazaasının iki ayrı açıdan değerlendirilmesi gerekir. Bunlardan ilki 5403 sayılı Kanun uyarınca tapunun kısmi 62 Karara yönelik eleştirilerin genel değerlendirmesi için bkz. II, B; Yılmaz, 2021, s. 167 vd. 63 Şenol/Uzun-Kazmacı, s. 189.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1