362 Hukuki Açıdan Define Keşfeden Kişinin Hakları conditions of the treasure from a legal perspective, and then the rights of the finder will be examined considering various possibilities. Keywords: Treasure, Cultural and Natural Assets, Reward, Acquisition of Movable Property, Excavation and Drilling GİRİŞ Define mülkiyetinin iktisabı, taşınır mülkiyetinin aslen kazanılması sebeplerinden birini oluşturmaktadır. Bu yöntemle, uzun zaman önce gizlenmiş ve artık malikinin bulunmadığı kesin olarak anlaşılan değerli taşlar, mücevherat, ziynet eşyası gibi ekonomik yönden bir değer arz eden taşınır malların aslen iktisabı mümkün olmaktadır. Fakat bu iktisabın gerçekleşebilmesi ve bulan kişi açısından bir ödül alacağının doğabilmesi için öncelikle bir buluntunun hukuken define olarak nitelendirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, çeşitli şartların sağlanması zorunlu olmakla birlikte ayrıca ilgili buluntu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı olarak değerlendirilmemelidir. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi bakımından definenin koşullarının dikkatli bir biçimde ele alınması önem arz etmektedir. Belirtilmesi gereken önemli hususlardan bir diğeri; definenin tesadüfen bulunmasıyla ruhsatlı bir şekilde aranarak bulunması arasında ödül oranları açısından bazı farklar olduğudur. Türk hukukunda kaçak yollarla define araştırılması ve yurtdışına kaçırılmasının önlenmesi amacıyla ruhsatlı bir şekilde define aranmasına izin verilmektedir. Bu şekilde, ruhsat almak suretiyle define araştırmaları yürütülmesi sonucunda bir bulguya rastlanıldığı zaman bulan kişi sıfatını taşıyana belirli bir miktar ödül verileceği kararlaştırılmıştır. Öte yandan, bulan kişi sıfatının kime ait olduğu ve ödül alacağına kimin hak kazanacağı konularında çeşitli hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Ayrıca ödül miktarı, definenin içinde bulunduğu arazinin özel ya da kamu mülkiyetinde olup olmamasına göre de değişebilmektedir. Bir kimse, define dışında tesadüfen bilimsel değer taşıyan korunması gerekli bir kültür ya da tabiat varlığı da bulabilir. Bu halde ise bulan kişiye, yetkili makamlara derhal haber verilmesi şartıyla, Türk Medeni Kanunu hükümlerinden kaynaklanan bir özel hukuk alacağı değil; fakat kamu hukuku kaynaklı bir ikramiye ödenmesi söz konusu
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1