27 TBB Dergisi 2024 (174) Burak TAŞ Özellikle görevlerinde hukuk, kanun ve vicdani kanaatlerinden başka hiçbir şeye bağlı olmamaları gereken hâkimlerin, meslektaşlarının bazı durumlarda bir oy farkla ortaya çıkan görüşlerine katılmak zorunda bırakılması, özgürce karar vermelerinin önüne set konması, hâkimlerin bağımsızlığı ilkesi ile taban tabana zıttır.106 Anayasa m. 138, hakimin hukuka göre karar vereceğini belirtirken verilecek kararın kanuni bir temele sahip olmasını aramakla kanuna aykırı kararların verilmesini de önlemeyi amaçlamaktadır.107 İlaveten İBK’ları bir yasama yetkisinin tezahürü olarak gören görüşe göre bu uygulama yargı yetkisinin Türk Milleti adına kullanılabileceğini öngören Anayasa m. 9 hükmüne ve yasama yetkisinin TBMM’ye ait olduğunu düzenleyen Anayasa m. 7’ye de aykırıdır.108 Ayrıca bu görüşe göre İBK uygulaması, hakimin bu vazifesi ve hakkını elinden almaktadır.109 Kanaatimizce hakimlerin karar verme özgürlüğünü ilk bakışta engellediği düşünülen İBK uygulamasının hakimlerin bağımsızlığı ilkesini zedelediği sonucuna ulaşmak doğru değildir. Hakimin yargılama organına karşı da bağımsız olduğu göz önünde bulundurulduğunda hakimler birbirlerinin hukuki görüşleri ile bağlı değildir.110 Yüksek mahkemenin hakimi bağlayıcı karar verebilmesi bağımsızlığa aykırı bir uygulama olmayıp uyuşmazlığın bir noktada sona erdirilmesi gerekliliğinin ve hukuk düzeninde birliğin sağlanabilmesinin bir neticesi olarak değerlendirilmelidir.111 İlaveten İBK uygulamasının kanun koyucuya esin kaynağı oluşturması işlevi ve hukuk güveliğini sağlaması yönündeki katkısı göz önünde bulundurulduğunda bu uygulamanın önemini ortaya koymaktadır.112 Nitekim Anayasa Mahkemesi de İBK uygulamasını anayasaya, kuvvetler ayrılığı ilkesine ve hakimlerin bağımsızlığı ilkesine aykırı bulmamıştır.113 106 Yurtcan, s. 139; Aydın/Özdeş/Başpınar, s. 705; Aynı yönde Zafer, s. 108, Özca 107 Yurtcan, s. 666. 108 Bkz. Kayhan, s. 361. 109 Yurtcan, s. 666 Aksi yönde bkz. Akil, s.17. 110 Şahin/Öztürk, I, s. 220. 111 Şahin/Öztürk, I, s. 220; Hukuka uygunluğun bütün hukuk düzenine uygun olduğu gerçekliği karşısında ceza mahkemesi haricindeki bir yargılama merciinin kesin olarak hukuka uygun olarak değerlendirdiği bir vakıa ceza muhakemesi bağlamında hukuka aykırı olarak değerlendirilmemelidir. Şahin/Öztürk, I, s. 220. 112 Özbek/Doğan/Bacaksız, Muhakeme, s. 86. 113 Bkz. AYMK, 1969/38E., 1969/34K., 12.6.1969T. Özbek/Doğan/Bacaksız, Muhakeme, s. 86.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1