387 TBB Dergisi 2024 (174) Mehmet Mert ÖZYILDIRIM dir.86 Bu konuda, TMK m. 772 yalnızca; bizzat kıymetli eşyayı bulan kişinin, definenin ekonomik değerinin yarısını aşmayacak şekilde uygun bir ödül isteyebileceğini hükme bağlamış, ayrıntılı oranlar düzenlememiştir. Burada ilgili buluntunun ekonomik değerini tespit ettirme yükümlülüğü de bizzat mülk sahibindedir. O halde Kanun’un, malike sadece buluntunun değerini tespit ettirip somut olaya göre ilgili değerin yarısını geçmeyecek bir ödül miktarını bulan kimseye ödeme yükümlülüğü getirdiği söylenebilir. Ödül miktarı hususunda ihtilaf olması halinde bedeli, hakkaniyete uygun bir şekilde hâkim takdir edecektir.87 F. Kültür ve Tabiat Varlığı Bulunması Bir kimsenin, herhangi bir taşınır ya da taşınmaz içerisinde bilimsel değer arz eden taşınır kültür veya tabiat varlığı keşfetmesi de mümkündür. Ancak bu noktada define ile taşınır kültür ve tabiat varlıkları kavramlarının farklı kavramlar olduğu ve ilgili varlıkların bulunması halinin, define bulunmasına göre farklı kurallara tabi tutulduğu özellikle vurgulanmalıdır. Şöyle ki yukarıda da bahsedildiği üzere bu durumda, bilimsel değeri haiz olan bir eşya keşfedilmesi sebebiyle TMK’nın 773. maddesi gereğince özel kanun hükümleri devreye girecek ve buluntu, KTVKK m. 5 uyarınca devlet malı niteliğinde olacaktır.88 Bundan ötürü, söz konusu varlıklar üzerinde define hükümlerine dayanılarak özel mülkiyet tesis edilemez.89 Define bulunmasında olduğu gibi kültür ve tabiat varlıkları tesadüfen ya da bilinçli bir arama faaliyeti sonucunda keşfedilebilir. Her iki durum, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu içerisinde detaylı bir biçimde düzenlenmiştir. İlk olarak, bir kimsenin tesadüfen kendi veya başkasının mülkü içerisinde kültür ya da tabiat varlığı bulması halinde bunu, en geç üç gün içerisinde gerekli makamlara bildirmekle yükümlü olduğu belirtilmelidir. Nitekim KTVKK m. 4’e göre; “taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarını bulanlar, malik oldukları 86 Oğuzman/Seliçi/Oktay-Özdemir, s. 757; Akipek/Akıntürk/Ateş, s. 599. 87 Saymen/Elbir, s. 449; Esener/Güven, s. 343. 88 Sibel Özel, “Türk Hukukunda Kültür Varlıklarının Mülkiyeti”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2018, C. 24, S. 1, s. 228; Kanadoğlu, s. 91. 89 Saymen/Elbir, s. 450-451.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1