Türkiye Barolar Birliği Dergisi 174. Sayı

390 Hukuki Açıdan Define Keşfeden Kişinin Hakları de de varlığın doğrudan doğruya iadesi sağlandığı için bulan kimseye ayrıca ikramiye ödenmemektedir.96 Korunması gerekli nitelikte olduğu uygun görülen eserlerin, müze koleksiyonlarını tamamlayıcı nitelikte olduğuna ve teşhir, bakım, onarım ya da restorasyon işlemlerinin devlet eliyle yapılmasına kanaat getirilirse o zaman varlıklar doğrudan müzelere alınabilir. Bulan kimseye ikramiye ödenmesini gerektirecek durumlar da bu noktada karşımıza çıkmaktadır. İlk olarak eserin, müzelere alınması uygun görüldüğünde, bölge müze müdürlüğü tarafından bir kıymet takdir komisyonu oluşturulur ve getirilen varlığın değeri takdir edilir.97 Kültür veya tabiat varlığı bularak Kanun’da yazılan sürelere uyup gerekli makamlara haber veren kişilere verilecek ikramiye, kıymet takdir komisyonu tarafından karar kılınan bu değer üzerinden ödenecektir. Ancak verilecek ikramiyenin miktarı; müzelere alınmasına karar verilen tüm eserler için aynı olmayıp, eserin bulunduğu yere göre değişiklik gösterebilmektedir. Kültür ve tabiat varlığı, keşfeden kişi tarafından bizzat kendi mülkü içerisinde bulunduysa müzelere alınacak varlığın kıymet takdir komisyonu tarafından tespit edilen tüm değeri bulan kişiye ödenir.98 Kültür ya da tabiat varlığı, bulan kişinin dışında üçüncü bir kişinin lir veya bildirimde bulunulmasını isteyebilir. Belgede belirtilen kültür ve tabiat varlığını kaybedenlere ve zarar verenlere değeri ödetilir. Bkz. Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tasnifi, Tescili ve Müzelere Alınmaları Hakkında Yönetmelik m. 10. 96 Tescile tabi tutularak müzelere alınmayıp iade edilen varlıklar açısından KTVKK uyarınca bir ikramiye alınması mümkün olmasa da koşulların sağlanması halinde bulan kişi bakımından TMK’daki define hükümleri işletilerek mülk sahibinden bir ödül talep edilebilmesi söz konusu olabilir. Bu konuda bkz. Erdoğan, s. 532. 97 Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tasnifi, Tescili ve Müzelere Alınmaları Hakkında Yönetmelik m. 6. 98 Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Bulanlara, Haber Verenlere ve Yakalayan Kamu Görevlilerine Verilecek İkramiye ile İlgili Yönetmelik m. 3/a’da “varlık, bulanın mülkü içinde ise; Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tasnifi, Tescili ve Müzelere Alınmaları Hakkında Yönetmelik gereğince tespit edilecek değeri usulüne göre ödenerek müzelerce satın alınır” ifadeleri yer almaktadır. Fakat zaten hâlihazırda devlet malı niteliğinde olan ilgili varlıklar için “satın alma” ifadesinin kullanılması yerinde olmamıştır. Çünkü devletin mülkiyetine ait olan bir varlığın, yine devletçe satın alınması düşünülemeyeceğinden ödenecek miktar bir satış bedeli değil ikramiye niteliğindedir. Bu yönde bkz. Kanadoğlu, s. 288.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1