391 TBB Dergisi 2024 (174) Mehmet Mert ÖZYILDIRIM taşınır veya taşınmazı içerisinde bulunduğu zaman da takdir edilecek bedelin % 80’i ikramiye olarak bulan ile mülk sahibi arasında eşit olarak paylaştırılır. Son olarak kültür ve tabiat varlığı, Devlete ait arazide bulunmuş ise belirlenen bedelin % 40’ı bulan kimseye ikramiye olarak verilecektir.99 Bulan kişi dışında, kültür ya da tabiat varlığının gizlendiği durumlarda gizlenme olgusunu haber verenlere ve saklayan kimseleri yakalayan kamu görevlilerine de ayrıca ikramiye verilebilir.100 Kültür ve tabiat varlıklarının bilinçli ve izinli bir arama sonucunda bulunmasında da hukuken bir engel yoktur. Ancak define aramasına göre oldukça zor koşullara bağlanan bu araştırmalar sonucunda elde edilen varlıklar için bulan kimselere, mülkiyet veya ikramiye hakkı tanınmamıştır.101 Nitekim bu yöndeki kazı ya da sondaj faaliyetleri za99 İkramiye oranlarının düzenlendiği ilgili madde metni için bkz. Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Bulanlara, Haber Verenlere ve Yakalayan Kamu Görevlilerine Verilecek İkramiye ile İlgili Yönetmelik m. 3. Ayrıca kültür ya da tabiat varlığını bulan kişiler birden fazlaysa her birine ikramiye miktarı eşit olarak ödenir. Bkz. “Şu hale göre aynı makine üzerinde görev yapan davacı ile müdahilin toprak altından çıkan kültür varlıklarını birlikte buldukları gibi her ikisinin ortak çabası ile kaybolmaları önlenerek devletin mülkiyetine geçmesinde aynı ölçüde pay sahibi oldukları göz önüne alındığında yasal olarak hak kazanılan ikramiyenin ikisine eşit miktarda ödenmesi gerektiği açıktır.” D. 6. D, T. 24.1.1989 E. 1988/2745 K. 1989/111. Karar metni için bkz. Kanadoğlu, s. 289-290. 100 Bu ihtimalde, ihbarda bulunanlar ile yakalayan kamu görevlilerine; 1905 sayılı Menkul ve Gayrimenkul Emval ile Bunların İntifa Haklarının ve Daimî Vergilerin Mektumlarını Haber Verenlere Verilecek İkramiyelere Dair Kanun m. 1 ve Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarım Bulanlara, Haber Verenlere ve Yakalayan Kamu Görevlilerine Verilecek İkramiye ile İlgili Yönetmelik m. 4 hükümleri gereğince ikramiye ödenecektir. Söz konusu hükümlerde belirtildiği üzere devlet tarafından; “a) 5.000 liraya kadar % 30, b) 25.000 liraya kadar (5.000 liradan yukarı olan kısmı için) % 25, c) 50.000 liraya kadar (25.000 liradan yukarı olan kısmı için) % 15, d) 100.000 liraya kadar (50.000 liradan yukarı kısmı için) % 10, e) 100.000 liradan yukarı olan kısmı için- % 7,5 oranlarındaki miktarı, haber veren ve yakalayan şahıslara ayrı ayrı ikramiye olarak ödenir.” 101 KTVKK’nın kültür ve tabiat varlığı bulabilmek amacıyla yapılacak olan kazı ve sondaj faaliyetleriyle ilgili hükümlerini içeren 35. maddesi şu şekildedir: “Bu kanun hükümlerine tabi, taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarını meydana çıkarmak üzere, araştırma, sondaj ve kazı yapma hakkı, sadece Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir. Bilimsel ve mali yeterliği Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca takdir ve kabul olunan Türk ve yabancı heyet ve kurumlara araştırma izni, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından; sondaj ve kazı yapma izni Cumhurbaşkanı kararı ile verilir. Kültür ve Turizm Bakanlığı elemanları veya bu Bakanlıkça görevlendirilecek Türk bilim adamları tarafından yapılacak araştırma, sondaj ve kazılar, Kültür
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1