392 Hukuki Açıdan Define Keşfeden Kişinin Hakları ten bizzat Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca ya da Bakanlık denetim ve gözetiminde çalışacak heyet veya kurumlarca yapılabildiği için keşfedilen korunması gerekli varlıklar açısından bir ihbar söz konusu değildir.102 Dolayısıyla bu halde, keşifte bulunan kişi veya kurumlara devlet tarafından herhangi bir ikramiye ödenmez. SONUÇ Roma hukuku da dâhil olmak üzere birçok hukuk düzeninde hukuki açıdan defineyle ilgili ayrıntılı düzenlemelere rastlamak mümkündür. Definenin iktisabı noktasında Roma hukukundan beri süregelen ve Pandektist Alman Medeni Kanunu ile Fransız Medeni Kanunu tarafından da aynen kabul edilen temel prensibe göre; definenin yarısının arazi sahibine kalan yarısının da defineyi bulan kişiye ait olacağı öngörülmüştür. Türk ve İsviçre hukukunda ise define, yalnızca içinde bulunduğu taşınır ya da taşınmaz malikine bırakılmıştır. Defineyi bulan şahsın mülkiyet hakkı kabul edilmeyip yalnız nisbî bir hak olan ödül talep etme imkânının tanınması, Türk ve İsviçre hukukunda definelerin mülkiyeti hususunda Roma hukuku prensiplerinin benimsenmediğini göstermektedir. Türk Medeni Kanunu hükümlerince malike sadece, buluntunun değerini tespit ettirip somut olaya göre ilgili değerin yarısını geçmeyecek bir ödül miktarını tesadüfen define bulan kimseye ödeme yükümlülüğü getirilmiştir. Bu şekilde, bulan kişiye bir ayni hak tanınmayıp yalnızca şahsi hak niteliğinde ödül alacağı tanınması, kişiyi bulduğu defineyi saklamaya yöneltebilmektedir. Zira değer tespitini de ilk aşamada bizzat mülk sahibi yapacak ve bulan kişiye ödenecek ödül, bu değer üzerinden belirlenecektir. Hukuk politikası olarak kanun koyucunun bilinçli bir kararı sonucunda varılan bu tercih, bulan kişiyi mave Turizm Bakanlığının iznine bağlıdır. Askeri yasak bölgelerde yapılacak araştırma, sondaj ve kazı için gerekli ruhsatname, Genelkurmay Başkanlığı’nın iznini müteakip, sözü geçen heyet ve kurumların göstereceği uzmanlar adına düzenlenir. Kültür ve Turizm Bakanlığınca haklı görülebilecek sebep olmadıkça heyet ve kurumlar ruhsatnamedeki üyelerini değiştiremezler.” 102 Bkz. KTVKK m. 48: “Yabancı heyet ve kurumlar tarafından yapılan araştırma, kazı ve sondajlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanlarından bir veya birkaç temsilci bulunur. Türk heyet ve kurumlarınca yapılan araştırma, kazı ve sondajlara Kültür ve Turizm Bakanlığı adına yetkili bir uzman katılır.”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1