394 Hukuki Açıdan Define Keşfeden Kişinin Hakları define aranmasına, bu nitelikteki varlıkların özel mülkiyete elverişli olması sebebiyle izin verilmektedir. Kültür ve tabiat varlıklarının aranması faaliyetleri ise kural olarak ilgili eserlerin devlet mülkiyetinde olması sebebiyle bizzat Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca ya da Bakanlık denetim ve gözetiminde çalışacak çeşitli özel şartları sağlayan heyet veya kurumlarca yapılmaktadır. Uygulamada, özel şartların sağlanamaması sebebiyle Kanun’un etrafından dolaşılarak kültür veya tabiat varlığı bulma amacıyla define arama ruhsatı alınmaya çalışıldığı görülmektedir. Bu noktada yetkili makamların, define arama ruhsatı adı altında kültür varlığı arama faaliyetlerine izin vermemesi ve müracaat sahibinin arama maksadını çok dikkatli bir biçimde incelemesi büyük önem arz etmektedir. Hukuka uygun bir şekilde define arama izni bulunan kimselerin araştırma faaliyetleri sonucunda bir buluntuya rastlaması halinde öncelikle ilgili eser, arama sırasında hazır bulunan müze yetkilileri tarafından incelenmelidir. Müze yetkililerinin ilk incelemelerine göre bulunan eşyanın kültür veya tabiat varlığı olabileceği sonucuna varılırsa ayrıntılı değerlendirmelerin yapılabilmesi amacıyla eserin derhal ruhsatı veren müze müdürlüğüne teslimi lazım gelir. Müze müdürlüğünce kurulan değerlendirme komisyonu tarafından ilgili buluntunun, korunması gerekli nitelikte kültür ve tabiat varlığı olduğu kanaati oluşursa bulan kişiye özel hukuk temelli bir ödül alacağı değil kamu hukuku kaynaklı bir ikramiye bedeli ödenmesi söz konusu olacaktır. Buluntunun kültür veya tabiat varlığı olabileceği yönünde bir şüphe olmaması durumunda ise elde edilen defineler, değer tespitlerinin yapılabilmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığı’na teslim edilir. Bulan kimseye verilecek ödül, Bakanlık tarafından tespit edilen değer ve Define Arama Yönetmeliği’nde öngörülen oranlar ışığında ödenecektir. Buradaki değer tespitinin, bir idari işlem niteliğinde olması sebebiyle ruhsatlı arama sonucunda define bulan kimsenin ödül alacağı noktasında haksızlığa uğradığını düşünmesi halinde idari yargıya başvurması gerektiği vurgulanmalıdır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1