401 TBB Dergisi 2024 (174) Utku SARUHAN nılan Derivatives (İng.) kelimesi “türetme” veya “önceki bir terimin yeni bir bütüne uzatılması” anlamındaki Latince Derivatio kelimesinden gelmektedir.2 Finansal anlamda türev sözleşmeler, özellikle dalgalı kur ve faiz sisteminin ortaya çıkmasından sonra korunma amacıyla, mevcut finansal araçlara alternatif olarak, yatırımcıların yatırım finansmanı, risk yönetimi gibi çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla oluşturulan ve risklerin taraflar arasında taşınmasına olanak veren finansal tekniklerin tamamını kapsayan bir kavramdır.3 Türev sözleşmeler, korunma fonksiyonunun dışında spekülasyon ve arbitraj faaliyetleri ile piyasalarda kâr elde etmek amacıyla kullanılmaktadır. A. Türev Sözleşmelerin Gelişimi Hukuk ve ekonomi, insan ilişkilerinde doğrudan yer alan bağımsız iki büyük disiplin olmalarının ötesinde, birbirlerine doğrudan fayda sağlamaları açısından birlikte ve karşılıklı bir gelişme içerisindedir. M.Ö. 7. yüzyılda paranın icadıyla, malların ve hizmetlerin güven içerisinde serbestçe hareket etmesine ve ticaretine imkân tanıyan hukuk 2017, s. 1; Arslan Kaya/Koray Demir, “Türev İşlemlerin Hukuka Uygunluğu Sorunu – Bankaların Türev İşlemlerden Doğan Yükümlülükleri” İstanbul Hukuk Mecmuası, 2018, 76 (1), s. 177 – 201, s. 183 Alastair Hudson, “The Legal Aspect of Financial Derivatives”, Business Law Review, 1996, 17 (10), s. 198 – 220, s. 199; Henry Schafer/Frank Beate, Derivate Finanzinstrumente im Jahresabschluss nach HGB und IFRS, Hans – Böckler – Stiftung, Germany, 2008, s. 21. Çalışmamızda “türev sözleşmeler” ve “türev araçlar” kavramları aynı anlamda kullanılmaktadır. 2 Krapp Tavares/Necesio Antonio, Rechtsprobleme bei Geschaften mit Derivaten, Master Tezi, Albert–Ludwig–Universität Freiburg Juristische Fakultät, Temmuz 1998, s. 7. 3 Keskin Ayşe Dilşad, ”The Concept of Financial Derivative Instrument from the Legal Point of View”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 2008, 24(4), s. 125 – 156 (Derivative), s. 125; Kaya/Demir, s. 181; Kirman Ahmet, “Opsiyon Sözleşmesinin Hukuki Niteliği”, Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1998, s. 713 – 745, s. 714; Başak Bak, “Borsa Opsiyon Sözleşmesi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2009, C.: 64, S.: 4, s. 40 – 75, s. 47; Gülçe Yumurtacı, “Opsiyon Sözleşmeleri”, Sermaye Piyasasında Gündem Dergisi, Eylül 2012, 121, s. 5 – 20; Adnan Deynekli, “Opsiyon Sözleşmelerinde Bankanın Bilgi Verme ve Aydınlatma Yükümlülüğü ile İlgili Bir Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Seza Reisoğlu Armağanı, 2016, s. 619 – 630; Reva Zeynep Hacıalioğlu, “Borsa Opsiyon Sözleşmeleri”, Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, Ocak 2006, s. 529 – 558; Buket Doğan, Genel Olarak Türev Araç Sözleşmeleri ve Vadeli İşlem Sözleşmesine Hukuki Bir Bakış, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli, 2008.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1