412 Türev Sözleşmeler Hukuku: Yeni Bir Hukuk Dalı Olabilir mi? Organize türev piyasalarda, merkezi karşı taraf kuruluşu ile işlem yapan katılımcıların borcunu ifa edememesi riskine karşı, merkezi karşı taraf kuruluşunun korunması için teminat sistemi oluşturulmuştur. Sözleşmenin kuruluşunda işlem yapan katılımcılar, başlangıç teminatı olarak belirlenen bedeli takas merkezine teminat olarak depo ederler. Türev sözleşmelerin işleyişinde kâr ve zarar tutarları her işlem günü sonunda katılımcının takas merkezi nezdindeki teminat hesabına yansıtılır. Bu işlem her gün yapıldığı için günlük uzlaşma olarak da adlandırılmaktadır. Takas merkezi, gerektiği takdirde teminat hesapları arasındaki ayarlamaları seans sırasında da gerçekleştirebilir.39 Günlük değerleme neticesinde, katılımcının teminat seviyesinin belirlenen asgari teminat seviyesine inmesi durumunda sürdürme teminatı sağlanması için teminat çağrısı (margin call) yapılmaktadır.40 Eğer katılımcı, teminat seviyesini istenen seviyeye çıkaramadığı takdirde, açık pozisyon takas merkezi tarafından ters işlemle kapatılmaktadır.41 Türev sözleşmeler; fiziki teslimat (physical delivery), nakdi uzlaşma (cash settlement) ve ters işlemle (off–set) sona erme olmak üzere üç farklı şekilde sona erdirilebilmektedir.42 39 Yalçın Karatepe, Türev Piyasaları: Futures, Opsiyon, Swap, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Yayın No. 587, Ankara, 2000, s. 15. 40 Rainer Konrad; Terminbörsengeschafte: eine Einführung mit Praxdis– und Übungsbeispeilen, Gabler Verlag, Wiesbaden, 1992, s. 102; Karatepe, s. 38; Mustafa Kıllı/Samet Evci, “Altın Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim 2017, S.: 76, s. 127 – 138, s. 129 – 130; Nurgül Chambers, Türev Piyasalar, 4. Basım, Beta Yayınevi, Aralık 2012, s. 8. 41 Kıllı/Evci, s. 130; Chambers, s. 8; Karatepe, s. 38. Robert J. Aalberts/Percy S. Poon, “Derivatives and the modern prudent investor rule: too risky or too necessary”, Ohio St. Law Journal, 2006, 67(3), s. 525 – 592, s. 549. 42 Keskin, Türev Araç, s. 131 – 132; Penezoğlu, s. 54, 180 vd.; Tütüncübaşı, s. 88; Aysan Ondörtoğlu, Organize Piyasalarda İşlem Gören Finansal Türev Araçların İncelenmesi ve Türkiye’deki Uygulamaları, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010, s. 22; Ersan, İhsan; Finansal Türevler, Futures & Options & Swaps, Literatür Yayıncılık, 3. Basım, İstanbul 2003, s. 32; Konrad, s. 105; Ersan, s. 33; Pelin Molva, Dövize Dayalı Vadeli İşlem Sözleşmesi ile Kur Riskinden Korunmanın Yolu ve Korunma Performansı, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2008, s. 22; Belin Köroğlu, Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Sözleşmeleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuku Ana Bilim Dalı Ticaret Hukuku Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2013, s. 72; Margaret Chew Sing Seng, Futures Trading Law and Regulation in Singapore: an Introduction, Disertation, National University of
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1