419 TBB Dergisi 2024 (174) Utku SARUHAN kets in Financial Instruments Directive – MiFID) düzenlemesidir. Bu düzenlemede türev araçlar içinde yer alan vadeli işlem sözleşmeleri, devredilebilir menkul kıymetler, para piyasası enstrümanları, kolektif yatırım girişimleri ile birlikte finansal enstrümanlar başlığı altında belirtilmiştir (Section C).62 2008 Finansal Krizinin sonuçları paralelinde değişiklikler getiren ve 2014 yılında yayımlandıktan sonra 2018 yılında yürürlüğe giren «Finansal Araçlar Piyasalarına ilişkin 2014/65/EU Sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifi” (MiFID II) düzenlemesi yürürlüğe konulmuştur.63 Bu düzenlemenin yanı sıra “Finansal Araç Piyasalarına ilişkin 600/2014 Sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü (MiFIR)”64 ile tezgâhüstü türev araçlarına yönelik merkezi takas ve raporlama yükümlülükleri getiren 648/2012 sayılı Avrupa Pazar Altyapısı Yönetmeliği (EMIR) Avrupa Birliği’nde türev araçlara ilişkin halen geçerliliğini koruyan temel düzenlemeler olarak ortaya çıkmaktadır.65 D. Amerikan Hukuku 1850’li yıllar ABD’de türev piyasalarının modern çağlardaki tarihçesinin temelini teşkil etmektedir. Özellikle 1970’lerden beri ABD, 62 Burak Adıgüzel, “6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Sermaye Piyasası Aracı Kavramı”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 2017, 3(1), s. 1 – 8, s. 2, https://eur–lex.europa.eu/legal–content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:32004L 0039&from=EN. 63 MiFID II düzenlemesi Dodd Frank düzenlemesine paralel olarak yatırımcıların korunması ve şeffaf bir piyasa oluşturulması amacıyla yeni bir düzenleyici rol taşımaktadır (m. 24, 30, 31). 64 600/2014 sayılı ve 15.5.2014 tarihli MiFIR’de (markets in financial instruments and amending Regulation) MiFID II’ye ilişkin tamamlayıcı nitelikte ve finanasal piyasalarda işlem yapanlar için pek çok yükümlülük ihtiva eden bir yönergedir. 65 EMIR, standartlaştırılmamış OTC türevlerinin CCP’ler aracılığıyla temizlenmesi ve raporlanma yükümlülüğü ile ilgilidir. MiFIR, ticaret merkezlerinde standartlaştırılmış türevlerin ticareti ile ilgilenir (Laucius, s. 695). Avrupa Piyasa Altyapısı Yönetmeliği (EMIR), türev sözleşmeleri, dayanak varlığın veya bir varlık sepetinin fiyatındaki dalgalanmaya bağlı bir finansal sözleşme olarak tanımlamaktadır. Tezgâhüstü türev araçların oluşturduğu piyasa riskine kredi riski operasyonel riske karşı yatırımcıları korunmak için 16.8.2012’de yürürlüğe giren European Market Infrastructure Regulation (EMIR) Avrupa Komisyonu’nun EMIR finansal işlem yapan kuruluşların tüm OTC türevlerin CCP’ler nezdinde gerçekleştirilerek netleştirilmesini öngören bir düzen kurmayı amaçlamaktadır. Alman Hukukunda EMIR’ın yansımaları için bkz. Müller, N. 9.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1