Türkiye Barolar Birliği Dergisi 174. Sayı

421 TBB Dergisi 2024 (174) Utku SARUHAN görmelerini zorunlu kılınmıştır.69 Piyasalarda işlem görecek futures sözleşmeler CFTC’nın onayında tabidir (Commodity Futures Trading Commission (CFTC) Act).70 CFTC piyasalardaki işlemleri limitlendirme ve spekülatif faaliyetlerin hacmini sınırlama konusunda yetkilidir. 1974 yılında kurulan CFTC bugün, ABD vadeli işlem borsalarında işlem gören tüm vadeli işlem sözleşmelerini ve seçeneklerini düzenlemektedir.71 Federal bir düzenleyici otorite olan SEC, tüm finansal spot piyasaları ve diğer tüm opsiyon piyasalarını düzenlemektedir. ABD’de sermaye piyasası araçları ve türev ürünler için kurgulanan ikili yapı ile bu iki kurum arasındaki yetki çatışmaları zaman zaman kararlara konu olmuştur.72 E. İngiliz Hukuku 18. yüzyıla kadar ekonomik faaliyetler açısından Kıta Avrupası’nın oldukça gerisinde kalan İngiltere, 18. yüzyılda denizlerdeki hâkimiyeti 69 Terblanché, s. 124; Ghouri, s. 19; Rechtschaffen, s. 167. 70 Onay süreci, CFTC içi değerlendirmeler ve federal kayıt bildirimi süreçleri sebebiyle uzun sürebilmektedir (Houthakker, Hendrik S.; “The Regulation of Financial and Other Futures Markets”, The Journal of Finance, Vol. 37, No. 2, s. 481 – 491, s. 487). 71 Hull, s. 40. 72 Bkz. Roberta Romano, “The Political Dynamics of Derivative Securities Regulation” Yale Journal on Regulation, Spring 1997, 14 (2), s. 279 – 406; SEC, Securites Act 1933’le kurulmuştur. CFTC’nin öncülü Commodity Exchange Commission 1936 The Commodity Exchange Act düzenlemesi ile kurulmuş olup 1974’te Commodity Futures Trading Commission Act ile CFTC’ye dönüşmüştür. 1974 yılında Commodity Futures Trading Act’ın çıkarılması ile birlikte vadeli işlem piyasasındaki işlemler konusunda CFTC’ye yetki tanınmıştır. 1980’li yılların başında dövize dayalı vadeli işlem sözleşmeleri üzerine yazılı opsiyon ticaretinin denetimi konusunda SEC ve CFTC arasında yetki çatışması ortaya çıkmıştır. CFTC, dövizlerin emtia olarak değerlendirilmesi gerektiği ve Commodity Futures Trading Commission Act ile vadeli işlem piyasasındaki yetkisine dayanarak kendi denetiminde olduğunu iddia etmiştir. SEC buna, peşin piyasalardaki bir mali aracın teslimi sonucunu doğuran opsiyonların yalnızca SEC tarafından kabul edilen borsalarda işlem görmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Bunun üzerine 1982 yılında çıkarılan Futures Trading Act ile SEC “bir ya da daha fazla menkul kıymeti konu alan satım, alım ve diğer opsiyonlar” ile menkul kıymet borsalarında işlem gören yabancı para üzerine yazılı bir opsiyonu konu alan herhangi bir işlem üzerinden denetim yetkisi tanınmış ve diğer bütün vadeli işlemler ve opsiyonların denetimi CFTC’de kalmıştır. Böylece Futures Options konusundaki yetki SEC’te kalmıştır (Kırca, s. 20 – 21). 1987 yılında CTFC’den tam izin alan future opsiyon sözleşmeler, çok hızlı bir gelişme göstermişlerdir (Hull, s. 383).

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1