Türkiye Barolar Birliği Dergisi 174. Sayı

422 Türev Sözleşmeler Hukuku: Yeni Bir Hukuk Dalı Olabilir mi? ile önemli bir emtia ticaret merkezi olmuş ve bu durum Amsterdam Borsası’ndaki türev bilgisinin İngiltere’ye aktarılmasına imkân tanımıştır.73 1711’de İngiltere’de Güney Amerika’daki kolonilerle ticaret yapma hakkına sahip olarak anonim şirket olarak kurulan South Sea Company hisseleri büyük kâr getireceği beklentisi ile bir spekülasyona sebep olmuştur.74 Hisse senetlerinde meydana gelen spekülatif hareketler neticesinde, açığa satış olarak adlandırılan şirket hisselerinin kısa vadede daha ucuza geri alınması için satışa sunulmasına imkân tanıyan açığa satış işlemleri “balon” olarak isimlendirilmiş ve bu durumun sonucunda, uzun tartışmalardan sonra Parlamento hisse senetlerinde opsiyonları ve hisselerin açığa satışını yasaklayan Sir John Bernard Yasası’nı 1733 yılında kabul etmiştir.75 Opsiyonlara yönelik bu yasak 1929 Büyük Buhranı ve İkinci Dünya Savaşı döneminde kısa sürelerde geçerli olsa da İngiltere’de tezgâhüstü opsiyon piyasaları devamlılığını sürdürmüştür.76 ABD’de 1936 Commodity Exchange Act’ın getirdiği emtia ticareti yasağı bu işlemlerin İngiltere piyasalarına kaymasına sebep olmuş ve yasağın kalktığı 1981 yılına kadar İngiltere’de emtia opsiyonları piyasası oldukça gelişmiştir.77 Bahse dayalı sözleşmeleri hukuka aykırı kılan temel bir düzenleme olan 1845 Gambing Act düzenlemesi sebebiyle, 1980’lere kadar ABD ve Birleşik Krallık’ın en büyük türev piyasaları, esas olarak teamüllere dayanan bir sistem ile düzenlenmekteydi.78 73 Weber, s. 445 – 446. 74 Weber, s. 446; Sezil Durmuş, Borsa Opsiyon Sözleşmeleri, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2018, s. 11. 75 Daha fazla bilgi için bkz. Kummer/Pauletto, s. 10; Kırca, s. 13; Weber, s. 445 – 446; Durmuş, s. 11. Weber, s. 447; Kırca, s. 13; Kim Oosterlinck, History of Forward Contracts (Historical Evidence for Forward Contracts), The New Palgrave Dictionary of Economics. Palgrave Macmillan, London 2009, s. 2. 76 Kırca, s. 13; Oosterlinck, s. 2. 77 Kırca, s. 14. 78 Laucius, s. 683; Ghouri, s. 18; Ross George H. “The Legality of Trading in Futures”, Canadian Bar Review, 10(2), s. 75 – 86, s. 81; Chen, Christopher Chao–hung; “Dividing hedging and Gambling: Legal implications of derivative instruments”, Research Collection School Of Law, 2006, 1(1), s. 1 – 7, s. 1; Bu yasanın ilk maddesinde bu tür kontratlardan doğan borçların hukuk düzenince talep edilebilir olmadığı (unenforceable) düzenlenmekteydi. 1845 tarihli Gambing Act’in eski 18. bölümü uyarınca bir sözleşmenin uygulanamaz olup olmadığını belirlemek için, her iki tarafın da kumar veya bahis oynama niyetinde olması gerekmekteydi (Ross, s. 81; Chen, s. 6).

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1