429 TBB Dergisi 2024 (174) Utku SARUHAN lemelerinde yarattıkları riskler nedeniyle icra iflâs düzenlemelerinde özel hükümlere tabi kılınmışlardır.98 Türev sözleşmeler hukukunun yardımcı, bağlayıcı olmayan kaynaklarını ele aldığımızda, dünya türev sözleşmelerinin başlıca aktörleri arasında yapılan sözleşmelerde ISDA, IMF ve IOSCO99 gibi finans sektörü kuruluşlarının bir araya gelerek oluşturdukları oluşumların ortaya koyduğu uygulamalar, çalışma notları ve standart sözleşmeleri sayabiliriz. Bu kuruluşlar türev piyasalarında örf ve âdet hukuku seviyesinde bir uygulama pratiği yaratmaktadırlar. Bu birikim neticesinde türev sözleşmelere ilişkin uyuşmazlıkları ele almak üzere tahkim usulüne benzer şekilde farklı uygulamalar geliştirilmiştir100. 98 Netleştirme alacakları konusunda türevleri istisna kılan hükümleri için bkz. Financial Netting Improvements Act Of 2006 https://www.congress.gov/109/ plaws/publ390/PLAW–109publ390.pdf, daha fazla bilgi için bkz. Schwarcz Steven L./Sharon Ori, “The Bankruptcy–Law Safe Harbor for Derivatives: A Path– Dependence Analysis”, Washington & Lee Law Review, 2014, 71, s. 1715 – 1755. 99 Türev piyasalarının gözetiminde küresel olarak tutarlı bir yaklaşım sağlamak amacıyla, Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonları Örgütü (IOSCO), emtia türev piyasalarının düzenlenmesi ve denetlenmesine yönelik beş farklı ilke seti oluşturmuştur. IOSCO Uluslararası Menkul Kıymet Komisyonları Organizasyonu›nun (IOSCO) Teknik Komitesi tarafından belirlenen ilkeler, etkili denetim sağlamayı, piyasa manipülasyonuyla mücadele etmeyi ve fiyat şeffaflığını geliştirmeyi amaçlamaktadır. Emtia türev piyasalarının düzenlenmesi ve denetlenmesine ilişkin IOSCO aracılığıyla oluşturulan uluslararası ilkeler, diğerlerinin yanı sıra beş ana alanı kapsamaktadır: i) Sözleşme tasarımına ilişkin ilkeler; ii) Emtia türev piyasalarının gözetimine ilişkin esaslar; iii) Düzensiz emtia türev piyasasına yönelik ilkeler; iv) Uygulama ve bilgi paylaşımına ilişkin ilkeler ve v) Emtia türev piyasasında fiyat keşfinin geliştirilmesine yönelik ilkeler. IOSCO’nun 2011 yılından beri güncelleyerek genişlettiği Principles for the Regulation and Supervision of Commodity Derivatives Markets Final Dokümanının son hali için bkz. https://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD726. pdf . 100 ISDA, finansal düzenlemelere ilişkin çalışma gruplarının yanı sıra taraflar arasındaki uyuşmazlıklara çözüm getirmek üzere çalışan komiteler de meydana getirmiştir. Bunlardan biri kredi türevlerinde kredi olayının gerçekleşip gerçekleşmediğini saptamak üzere kurulan Credit Derivatives Determination Committees’dir. (CDDS).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1