432 Türev Sözleşmeler Hukuku: Yeni Bir Hukuk Dalı Olabilir mi? lerin temelindeki dayanak varlıkların spot piyasasına olan etkiler, bu işlemlere taraf olan katılımcıların finansal sistem üzerindeki makro ihtiyati risklere karşı önlem alınması ve regüle edilmesi gerekliliğini doğurmuştur. Nitekim ABD’de Emtia Vadeli İşlem Sözleşmeleri Otoritesinin (Commodity Futures Trading Commission) varlığı ve ayrı bir içtihadının olması bu durumun başarılı bir somut örneğini teşkil etmektedir. Bu noktada türev sözleşmelerinin yapıları gereği yalnızca sermaye piyasası hukuku sınırları içinde düzenlenemeyeceği konusu bir gerçek olarak ortaya çıkmaktadır. Sermaye yeterlilikleri, risk, dayanak varlık, sözleşme yapıları açısından ayrı ve müstakil bir alan olarak belirlenmektedir. Nitekim türev sözleşmelerle ilişkin ikincil düzenleme niteliğindeki yönetmeliklerin ve tüzüklerin de bu alana özgülenmiş spesifik düzenlemeler oldukları göze çarpmaktadır. Türev sözleşme türleri özellikle dayanak varlığın özelliklerine göre farklılaşan sınırsız sayıda sözleşme türünü içeren kategorik sözleşmelerdir. Günümüzde 1200’ü geçtiği bilinen türev sözleşme türlerinin her biri kendi içerisinde farklılık arz etmekle birlikte, bunların incelenmesi de türev sözleşme kategorisine ilişkin genel bir bilgi gereksinimi getirmektedir. Türev sözleşmelerin emir eşleşmelerinin ve sözleşme kuruluşlarının farklılığı, merkezi karşı taraf kuruluşları, aracı kurumlar, müşterilerin bilgilendirilme ve risk açısından sınıflandırılma zorunlulukları, bazı yetki alanlarında finansal ve emtia türev sözleşmelerin sınıflandırılması gerekliliği gibi özel ve kamu hukukundan kaynaklı gereklilikler, bu hukuk alanının ayrı bir disipline sahip olduğu gerçeğini de ortaya koymaktadır. Nitekim dünyada özellikle ABD’de bu sözleşmelere ilişkin ayrı bir içtihat hukukunun geliştirildiği105, uluslararası organizasyonlar tarafından standart nitelikli sözleşme olarak çeşitli çerçeve sözleşmelerin yaratılmasının bu alanı farklılaştırdığını ve özellikli kıldığını kabul etmek gerekir. Yine aynı şekilde tezgâhüstü piyasalarda da farklı kamu ve özel hukuku kaynaklı yükümlülükler de söz konusudur. Türev sözleşmelere ilişkin uluslararası hukuk literatüründe, türev sözleşmeler farklı yönlerden incelenmiştir. Farklı hukuk alanların105 CFTC’nin sorunlara ilişkin görüşleri için bkz. https://www.cftc.gov/LawRegulation/OpinionsAdjudicatoryOrders/index.htm; ISDA’nın görüş notları için bkz. https://www.isda.org/category/opinions/ .
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1