451 TBB Dergisi 2024 (174) İrem YAYVAK NAMLI III. GENEL OLARAK ÇALIŞMA SÜRELERİ Türk iş mevzuatında çalışma süreleri emredici kurallarla düzenlenmektedir. Amaç, öncelikle işçinin sağlığının ve güvenliğinin korunmasıdır. Bunun yanı sıra işçinin kişiliğinin korunması, özel yaşamının korunması, çalışma süresi ile özel hayatı arasındaki dengenin kurulmasıdır.11 Çalışma sürelerinin kanunda emredici olarak düzenlenmesinin sosyal politikaya ilişkin farklı amaçları olduğundan da kuşkusuz söz edilebilir.12 Türk Hukuku’nda çalışma süresi, 4857 sayılı İş Kanunu’nun dördüncü bölümünde “işin düzenlenmesi” başlığı altında 63. ila 76. maddeleri arasında yer almaktadır. Buna karşılık çalışma süresi tanımına bu Kanun’da yer verilmemiştir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu13’nun hizmet sözleşmesine ilişkin hükümleri arasında da çalışma süresi tanımlanmamıştır. İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’nin 3.maddesinde ise oldukça genel bir tanımla karşılaşılır: “Çalışma süresi, işçinin çalıştırıldığı işte geçirdiği süredir. İş Kanunu’nun 66’ncı maddesinin birinci fıkrasında yazılı süreler de çalışma süresinden sayılır. Aynı Kanun’un 68’inci maddesi uyarınca verilen ara dinlenmeleri ise, çalışma süresinden sayılmaz” . Yönetmelik, bu düzenlemesi ile fiili çalışma süresi kavramını tanımlamanın yanı sıra, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 66. maddesinde yer alan ve farazî çalışma süreleri denilen sürelerin de çalışma süresine dâhil olacağına dikkat çekmiştir. Nitekim farazi çalışma süresi, işçinin işin başlangıç ve bitişi için belirlenen sürede çalışmadığı halde, iş görmeye hazır halde beklediği süre olup, bu süre de çalışma süresinden 11 Çalışma sürelerine ilişkin ayrıntılı bilgi için bkz. Süzek, s. 800; Nuri Çelik/Nurşen Caniklioğlu/Talat Canbolat/Ercüment Özkaraca, İş Hukuku Dersleri, 36. bası, İstanbul 2023, s. 750 vd.; Ömer Ekmekçi/Esra Yiğit, Bireysel İş Hukuku, 5. bası, On İki Levha, 2023, s. 433 vd.; Hamdi Mollamahmutoğlu/Muhittin Astarlı/Ulaş Baysal, Bireysel İş Hukuku, 3. bası, Lykeion Yayınları, 2019, s. 341; Muhittin Astarlı, Türk İş Hukukunda Çalışma Süreleri, Turhan Kitabevi, 2008, s. 237; Kenan Tunçomağ,/Tankut Centel, İş Hukukunun Esasları 10.bası, Beta, 2022, s. 168 vd.; Öner Eyrenci/Savaş Taşkent/Devrim Ulucan/Esra Baskan, Bireysel İş Hukuku, 10. bası, Beta, 2020, s. 241 vd.; Emine Tuncay Senyen Kaplan, Bireysel İş Hukuku, 10. bası, Gazi Kitapevi, 2019, s. 365; Ercan Akyiğit, İş Hukuku, 14. bası, Seçkin Yayıncılık, 2022, s. 372 vd. 12 Ayrıntılı bilgi için bkz. Gülsevil Alpagut, “Teknolojik Gelişmelerin İşçilik Haklarına Etkisi- Daimi Ulaşılabilirlik”, Prof. Dr. Turhan Esener III. İş Hukuku Uluslararası Kongresi, 2021, s. 318. 13 RG.T. 04.02.2011, RG. S. 27836.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1