57 TBB Dergisi 2024 (174) İbrahim H. SEYDİOĞULLARI Bunların yanında, 1982 Anayasası’nın 38’inci maddesiyle “genel müsadere”, diğer deyişle kişinin suçla ilgili olsun veya olmasın tüm malvarlığının müsadere edilmesi yasaklanmıştır.54 Aynı yasak, 1924 Anayasası’nın 73 ve 1961 Anayasası’nın 33’üncü maddelerinde de mevcuttur. III. TÜRK CEZA YARGILAMASINDA İSPAT YÜKÜNÜN DEĞİŞTİRİLMESİ Çağdaş ceza hukuku ve hukuk devletinin bir gereği olan mülkiyet hakkına, masumiyet karinesinde şekillenen lekelenmeme, susma ve savunma haklarına olan inancımız tamdır. Bunlar demokratik bir hukuk devletinde bireylere tanınması gereken olmazsa olmaz haklardır. İspat yükü, ceza yargılaması hukukunda maddi gerçeğin nasıl ortaya konacağına ve bu yükü kimin üstleneceğine ilişkin olgudan doğan bir kavramdır. İspat kanaate, kanaat de hükme kaynaktır. Ceza muhakemesinde şeklî anlamda bir ispat yükümlülüğünden söz edilemese de esas manada mevcuttur.55 Mevzuatımızda yapılan atıflar, ispat yükünün iddia ve hüküm makamında olduğunu göstermektedir. Anayasa’nın 38’inci maddesi “suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz” diyerek masumiyet karinesini ifade etmektedir. Şüpheli veya sanığın susma hakkı olarak da tanımlanan nemo tenetur ilkesi dahilinde, kimsenin kendisi veya yakınları aleyhine delil vermeye zorlanamaması da ispat yükümlülüğünün iddia ve hüküm makamında olduğunu göstermektedir.56 54 Milli Güvenlik Konseyi Anayasa Tasarısı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Tasarısının Danışma Meclisince Kabul Olunan Metni ve Milli Güvenlik Konseyi Anayasa Komisyonu Raporu, (1982-450) Danışma Meclisi: 1/463, MG Konseyi: 1/397, s. 20 ve 113. Danışma Meclisi Anayasa Komisyonu’nun teklif ettiği Anayasa tasarı metninin 37’nci maddesinde, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı ile vatandaşlıktan çıkarma durumları, genel müsadere kapsamından istisna tutulmuştur. Danışma Meclisi istisnayı, 765 sayılı TCK’nın 403’üncü maddesine atıf yaparak savunmuştur. Ancak Milli Güvenlik Konseyi Anayasa Komisyonu, tasarının 37 ve 38’inci maddelerini birleştirmiş ve belirtilen istisnayı tasarı metninden çıkarmıştır. Makale içinde 765 sayılı TCK’nın 403’üncü maddesine ayrıca değinilecektir. 55 Faruk Erem, Diyalektik Açıdan Ceza Yargılaması Hukuku, Işın Yayıncılık, Ankara 1986, s. 360. 56 Yusuf Başlar, “Ceza Muhakemesinde İspat”, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 12(2) Ankara 2022, s. 1389.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1