Türkiye Barolar Birliği Dergisi 175.Sayı

94 Türk Anayasa Yargısında Sözün Bittiği Yer: Karar Verilmesine Yer Olmadığı (KVYO) Kararı ceki Anayasa Mahkemesi İçtüzükleri’nin hiçbirinde KVYO kararlarına ilişkin benzer bir düzenlemeye yer verilmediği göz önüne alındığında, ilgili hükmün KVYO kararlarına ilişkin ilk ve tek düzenleyici işlem25 olduğu belirtilebilir. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri bir kenara bırakılıp KVYO karar türünün asıl dayanağı olan Anayasa Mahkemesi kararları incelendiğinde ise söz konusu karar türünün esasen iki şekilde oluşup geliştiği tespit edilebilir. Bunlardan ilki, Anayasa Mahkemesi tarafından önceden iptal edilmiş bir hükmün tekrar başvuru konusu olduğu durumda ortaya çıkan KVYO kararlarıdır. Bunlar “önceden iptal gerekçesiyle ortaya çıkan KVYO” kararları olarak nitelenebilir.26 İkincisi ise başvuru konusu düzenlemenin, anayasaya aykırılık başvurusu yapıldıktan sonra doğrudan veya değiştirilerek yürürlükten kaldırılmış olduğu durumda ortaya çıkan KVYO kararlarıdır. Bunlar da “sonradan ilga gerekçesiyle ortaya çıkan KVYO” kararları olarak nitelenebilir.27 Ancak ilga gerekçesiyle KVYO kararı verilmesi durumlarında, bu kararın verilip verilmemesi iptal davası ve itiraz başvuru yoluna göre de değişebilmektedir. Bu sebepten olsa gerek, bazı yazarlar KVYO kararlarını iki yerine üç sınıfa ayırarak incelemektedir: Bunlardan birincisi, Anayasa’ya aykırılığı öne sürülen bir kuralın daha önce Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmiş olması; ikincisi, Anayasa’ya aykırılığı öne sürülen bir kuralın iptal davası açıldıktan sonra ilga edilmesi veya değiştirilmesi; üçüncüsü ise Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yoluyla yapılan başvuru sonrasında ilgili kuralın ilgası veya değiştirilmesi sonucunda bu kuralın davada uygulanacak kural olmaktan çıkması hallerinde ortaya çıkan KVYO kararları olarak sınıflanabilmektedir.28 Bu çalışmada ise benzer bir ayrıma yer verilmesi metodolojik nedenlerle uygun bulunmamıştır. Dolayısıyla KVYO kararları; aşağıdaki başlıklarda başvuru konusu “normun önceden iptal edildiği gerekçesiyle ortaya çıkan KVYO” ve “normun sonradan ilga edildiği gerekçesiyle ortaya çıkan KVYO” olarak ikiye ayrılarak incelenecektir. 25 Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün, AYM’nin düzenleyici bir işlemi olduğu yönünde ayrıca bkz.: Gözler, Türk Anayasa Hukuku, s. 1010. 26 Ayrıntılı bilgi için bkz.: Infra, III. A. 27 Ayrıntılı bilgi için bkz.: Infra, III. B. 28 Gerek/Aydın, op. cit., s. 340.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1