Türkiye Barolar Birliği Dergisi 175.Sayı

100 Türk Anayasa Yargısında Sözün Bittiği Yer: Karar Verilmesine Yer Olmadığı (KVYO) Kararı Bununla birlikte, hangi başvuru yolundan kaynaklanırsa kaynaklasın; “normun sonradan ilga edildiği gerekçesiyle ortaya çıkan KVYO” kararları, söz konusu karar türünün uygulamasında dikkat çeken en sorunlu tarafı oluşturmaktadır. Buradaki temel neden ise gerçekleşen değişiklikler sonucunda işin esası hakkında artık herhangi bir karar verilmesine gerek kalmaması ve anayasallık denetiminden zamanında yararlanılamaması olasılığıdır. Bu konu ile ilgili uygulamadan kaynaklanan sorunlar, aşağıda uygulama kısmında ayrıca incelenecektir.50 C. “İşlemin Norm Niteliği Taşımadığı Gerekçesiyle Ortaya Çıkan KVYO” Kararları Şimdiye kadar incelendiği üzere, Türk anayasa yargısında KVYO karar türü, oluşumu ve gelişimi bakımından yukarıda anlatılagelen iki temel gerekçeye dayandırılmıştır. Bununla birlikte, ilgili karar türünü ortaya çıkarması bakımından son on yılda uygulamada iki temel gerekçe daha üretildiği dikkat çekmektedir. Bunlardan ilki ve burada incelenecek olanı, başvuru konusu işlemin “norm niteliği taşımadığı gerekçesiyle ortaya çıkan KVYO” kararları olarak sınıflandırılabilir. Tespit edilebildiği kadarıyla, bu yöndeki ilk kararını 2014 yılında veren Anayasa Mahkemesi; başvuru konusu işlemin denetim yetkisi kapsamına giren herhangi bir kuralın ilgili maddesinin kenar başlığı olması halinde, bu işlemin bir hukuk normu niteliği taşımadığı gerekçesiyle iptal davasına konu edilmesinin mümkün olmadığını ve dolayısıyla madde başlıklarına yönelen iptal istemleri hakkında da KVYO kararı verilmesi gerektiğini içtihat olarak benimsemiş durumdadır.51 Mahkeme’nin bu konudaki ayrıntılı gerekçeleri ise şu şekildedir: “Anayasa Mahkemesi’nin denetim yetkisinin kapsamına, kanun adı verilen normlar (kurallar) girmektedir. Kanun, Anayasa’nın yetkili kıldığı organ tarafından yazılı bir şekilde ve bu ad altında tespit edilmiş bulunan genel, sürekli ve soyut hukuk normlarıdır. Norm ise insan davranışını yönlendirmek amacıyla belirli bir şeyin yapılmasını yasaklayan ya da belirli bir şeyin 50 Bkz.: Infra, IV. 51 Bu yönde bkz.: E.2013/95, K.2014/176, 13/11/2014; E.2014/146, K.2015/31, 19/03/2015; E.2017/162, K.2018/100, 17/10/2018, §§ 62-65 vd.; E.2016/144, K.2020/75, 10/12/2020, §§ 124-127; E.2019/13, K.2021/31, 29/04/2021, §§ 5760; E.2022/50, K.2022/107, 28/09/2022, §§ 159-161; E.2018/117, K.2023/212, 07/12/2023, §§ 173-176; E.2018/96, K.2023/222, 27/12/2023, §§ 154-156.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1