132 12-15 Yaş Arası Suça Sürüklenen Çocukların Kusur Yeteneğinin Tespitinde Yaşanan Sorunlar Abstract: In modern criminal law, individuals are held accountable for their actions based on their culpability. Children, like adults, can be held criminally responsible if they have committed an offense. However, despite variations between countries, legal systems often have special regulations regarding the culpability of children. In our country, it is assumed that children under the age of twelve are not culpable. However, the culpability of children aged 12-15, who are the subject of our study, needs to be evaluated. In this evaluation process, alongside social inquiry reports, expert medical reports are also used in the judicial process. In our study, the concepts of culpability, culpability capacity, and child are explained within the framework of international and national regulations. It is emphasized that determining the culpability capacity of a child aged 12-15 cannot be limited to a simple cognitive and mental assessment. The process of determining culpability capacity is discussed in terms of psychological, cognitive, social, and developmental aspects. In our country, the preparation of social inquiry reports, the determination of the culpability capacity of juvenile delinquency, the problems encountered, and the steps that need to be taken while considering the child’s best interests are highlighted. Keywords: Juvenile Delinquency, Criminal Responsibility, Forensic Psychiatric Evaluation, Security Measuresforjuveniles, Culpability GİRİŞ 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 31. maddesinin 2. fıkrası ile 12-15 yaş aralığındaki çocukların ceza sorumluluğunu, işledikleri fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve davranışlarını yönlendirme yeteneğine bağlı tutmuştur. Ancak bunun nasıl tespit edileceğine ilişkin açıklama yapmamıştır. Bu tespitin nasıl yapılacağına ilişkin yasal düzenlemeler Çocuk Koruma Kanunu ve Çocuk Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te (ÇKKY) mevcuttur. ÇKKY m.20/4 uyarınca kusur yeteneğinin tespiti amacıyla alınacak hekim raporu adlî tıp uzmanı, psikiyatrist ya da zorunluluk hâlinde uzman hekimden tarafından hazırlanabilir. Burada ortaya çıkan sorun ise teknik bir konu olan ve tıbbi bilgiyi gerektiren bu tespitin yapılması sırasında uygulamada ortaya çıkan farklılıklar, alınacak raporların sonucunu etkilemekte ve bu durumda verilecek kararları etkilemektedir. Suça sürüklenen çocuğun kusur yeteneğinin değerlendirilmesinde çocuğun akıl hastalığının olup olmadığının değerlendirilmesi yeterli olmayıp çocuğun bilişsel, ruhsal ve sosyal gelişiminin dikkate alınması gerekmektedir. Nitelim Uluslararası Sözleşmelerde de suça sürükle-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1