134 12-15 Yaş Arası Suça Sürüklenen Çocukların Kusur Yeteneğinin Tespitinde Yaşanan Sorunlar ceza sorumluluğunun tespit edilmesinde kullanılan en temel prensiptir. Kusur ilkesi veya kusursuz ceza olmaz ilkesi hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarından birini oluşturmaktadır. Bu ilke uyarınca fail yalnızca kendi eylemlerinden kaynaklanan neticelerden sorumlu olmaktadır. Ayrıca bu ilke kusuru bulunmayan kimseye ceza verilemeyeceğini içerdiği gibi faile kusurlu eyleminden daha ağır bir cezanın verilmesini de engellemektedir.5 6 Bu ilke sayesinde ilkel ceza hukukundan farklı olarak fail yalnızca kendisine yüklenebilen kusurlardan dolayı sorumlu olmaktadır. Anayasa Mahkemesi’nin bir kararında da, “Çağdaş ceza hukukunun önde gelen özelliklerinden biri kusurlu sorumluluğu benimsemiş bulunmasıdır. ...ceza hukuku, «kusursuz suç olmaz» anlayışını çağdaş ceza hukukunun temel bir ilkesi olarak kabul etmiştir” denilerek kusur ilkesinin önemi vurgulanmıştır.7 Görüleceği üzere modern ceza sisteminde fail yalnızca kusurlu hareketleri sebebiyle cezalandırılabilmekte, meydana gelen suç kapsamında faile herhangi bir kusur yüklenemiyorsa fail cezalandırılamamaktadır. B. Kusurluluk Kusur veya Kusurluluk kavramı, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) doğrudan tanımlanmış olmasa da TCK ve ceza hükümlerini içeren kanun maddeleri kusurun ne olduğu konusunda yol göstermektedir. Kusur kavramı tanımlanmamışsa da kusur yeteneğini kaldıran veya azaltan sebepler ceza kanunda yer almaktadır. Hukuka aykırılık ve kusurluluk kavramlarının aynı olmadığını da burada belirtmekte fayda bulunmaktadır. Hukuka aykırılık, yalnızca fiil ile ilgili bir değerlendirmedir, fail hakkında kınanabilir bir durumun söz konusu olması ise kusurun konusunu oluşturmaktadır.8 Bu yüzden işlenmiş olan fiilin 5 Kayıhan İçel, “Çağdaş Ceza Hukukunun Evrensel İlkelerinin Kabahat Türündeki Eylemler Alanındaki Boyutları”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S.7, 2016, s. 623. 6 Murat Volkan Dülger, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023, s.83. 7 Anayasa Mahkemesi, E.2006/72, K.2009/24, 19/02/2009, R.G. Tarih-Sayı:25.06.2009-27269, https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ ND/2009/24. 18.06.2024 8 Tuğrul Katoğlu, Ceza Hukukunda Hukuka Aykırılık, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2003, s. 105.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1