136 12-15 Yaş Arası Suça Sürüklenen Çocukların Kusur Yeteneğinin Tespitinde Yaşanan Sorunlar Doktrinde kusur yeteneği ve isnat kabiliyeti aynı anlama gelecek şekilde kullanılmaktadır. Doktrinde; Dönmezer-Erman15, isnat yeteneği kavramını, fiilin bir kimsenin üzerine atılabilmesi, ona yüklenebilmesi için failde bulunması gereken niteliklerin tümü şeklinde tanımlanmıştır. Erem-Danışman-Artuk16, kusur yeteneğimi, fiilden dolayı kişinin sorumlu tutulabilmesi için gerekli unsurlar topluluğu olarak açıklanmıştır. Benzer şekilde Yalçın-Timuçin17, failin cezalandırılabilmesi açısından kendisinde bulunması gereken yeterlilikler olarak belirtmiştirler. Artuk-Gökcen-Yenidünya18 ve Hakeri19’ye göre ise, kusur yeteneği, doğruyu yanlıştan, haklıyı haksızdan ayırabilme ve bunun neticesinde hareket edebilme kabiliyetidir. Koca-Üzülmez kusur yeteneğini fiilin haksızlık teşkil ettiğini anlayabilme ve davranışlarını buna göre yönlendirebilme yeteneği olarak tanımlanmıştır.20 Görüleceği üzere bazı yazarlar kusur yeteneğini kişinin cezalandırılabilmesi için kendisinde bulunması gereken özellikler olarak tanımlamış, bazıları ise kişinin işlemiş olduğu fiilin haksızlık oluşturup oluşturmadığını algılayabilme yeteneği olarak tanımlamıştır. Sonuç olarak kusur yeteneği haksızlık içeren ve hukuk düzeni tarafından doğru bulunmayan eylemin bunu gerçekleştiren kimse tarafından algılanabilmesi ve bunun üzerine hareket ettiği durumu ifade etmektedir. Bu noktada anlama ve isteme kabiliyetinden ne anlaşılması gerektiği önem kazanır. Anlama kabiliyeti kişinin yaptığı hareketin toplum içindeki değerini bilmesi ve birlikte yaşama şartlarına aykırı olduğunu anlaması olarak özetlenebilir. Hareketin toplumdaki değerini anlaması yeterli olup hareketin cezalandırılıp cezalandırılmadığını bilmesi gerekmez. İsteme kabiliyeti ise kişinin otonomiye sahip olması yani hareketlerini özerk bir şekilde tayin edebilme yeteneği olarak tanımlanmaktadır.21 15 Sulhi Dönmezer/Sahir Erman, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Genel Hükümler, Cilt: 2, İstanbul 1997, s. 156. 16 Faruk Erem/Ahmet Danışman/M.Emin Artuk, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 1997, s. 438. 17 Türkan Yalçın/Timuçin Köprülü, Ceza Hukuku Genel Hükümler Uygulamalı Çalışmaları, 5. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2018, s. 274. 18 Artuk/Gökçen/Yenidünya, s. 618. 19 Hakeri, s. 264. 20 Koca/Üzülmez, s. 315. 21 Hakan Hakeri, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 19. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2016, s. 379-380.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1