138 12-15 Yaş Arası Suça Sürüklenen Çocukların Kusur Yeteneğinin Tespitinde Yaşanan Sorunlar yararlanmayacağıdır. Sözleşmenin çocukluğun başlangıcını belirlememesinin sebebi bu konuya ilişkin sözleşmeye taraf devletlerden gelebilecek eleştirilerden kaçınmak ve başlangıcın belirlenmesinde taraf devletlere imkân tanımak istenilmesidir.25 Sözleşmenin 37. maddesinde on sekiz yaşından küçük kimseye müebbet hapis cezası ve idam cezasının verilemeyeceği ifade edilmiştir. Yine aynı maddede tutukluluk halinin istisnai bir şekilde uygulanması gerektiği vurgulanmıştır. Sözleşmenin 40/1 maddesinde ise çocuklara özgü güvenlik tedbirlerine de dayanak olan suça sürüklenen çocuğun topluma yeniden kazandırılması amacıyla hareket edilmesi gerektiği vurgulanmıştır. 40/3 maddesinde ceza ehliyeti için taraf devletlerin asgari yaş sınırı getirmeleri gerektiği vurgulanmakla birlikte özel bir yaş aralığı verilmemiştir. 26 Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 29 Kasım 1985’te kabul edilen Birleşmiş Milletler Çocuk Adalet Sisteminin Uygulanması Hakkında Asgari Standart Kuralları (Pekin Kuralları) 4. maddede çocuğa ilişkin cezai sorumluluğun alt sınırına ilişkindir. İlgili maddede çocuğun cezai sorumluluğuna ilişkin alt sınır belirlenirken çocuğun duygusal, zihinsel ve entelektüel gelişiminin dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır. Ceza sorumluluğuna ilişkin asgari sınırın ülkelerin tarih ve kültüründen bağımsız düşünülemeyeceği vurgulanmış ancak ortak makul bir yaş sınırının belirlenmesi için çaba gösterilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Ulusal düzenlerimizle de uyumlu olarak kusur yeteneği, anlama ve isteme yeteneği ile kavramlaştırılmıştır.27 Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi28 de ülkemiz için önem arz eden bir diğer uluslararası sözleşmedir. Sözleşme kurucu üyesi olduğumuz Avrupa Konseyi tarafından 25 Ocak 1996 tarihinde imzalanmış ve 1 Temmuz 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye sözleşmenin 9 Haziran 1999 tarihinde tarafı olmuş ve 18 Ocak 25 Rustem Umrov/Davut Yeşil, Violations Against Children’s Rights in Turkey in Framework of the Europen Court of Human Rights, Uluslararası Çocuk Kongresi, Legal Yayımcılık, Samsun 2018, s. 98. 26 https://www.unicef.org/turkiye/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dairs%C3%B6zle%C5%9Fme, 19.06.2024 27 cocukadaletsistemininuygulanmasi.pdf (barobirlik.org.tr) erişim tarihi 06.07.2024 28 https://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/cocukhaklarininkullanilmasinailiskin.pdf, 19.06.2024
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1