176 Sit Kavramı ve Bir Alanın Sit Olarak Belirlenmesi (İdare Hukuku Açısından Bir İnceleme) ifade eder.20 Kanun’da örtülü olarak işaret edilen bu sit türleri, Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının ve Sitlerin Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik’te (TKVSTTY) açıkça sayılmıştır (m.3). Doğal sit dışındaki sit türleri, kültürel sit çatı terimi altında toplanabilir. 21 UNESCO belgelerinde ise kırsal sit ve kültürel peyzaj türlerine de yer verilmiştir. Bu noktada, Kanun’da açıkça belirtilmeyen sit türlerinin düzenlenmesinin Yönetmelik’e bırakılmasının hukuka uygun olup olmadığının üzerinde durulması gerekir. Uluslararası sözleşmeler ve Mülga EEK’nın aksine sit türleri tanımlarının uç uca eklenmesiyle KTVKK’da sit tanımı oluşturulduğundan, bizce Kanun’un düzenleme başlangıcını yaparak çerçeveyi çizdiğinin22 kabulü gerekir. Bu nedenle, bu çer20 Madran, TKTVK ve Yargısal Denetim, s. 160; Madran/Özgönül, Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması, s. 15. Ayrıca bkz. Umar/Çilingiroğlu, s. 46; Gündel, s. 20; Berk, s. 202-203. 21 Dünya Mirası Sözleşmesi site kültürel miras içinde yer verdiğinden (m.1), sit kavramı Sözleşme uygulamasında kültürel sit terimiyle de ifade edilmiştir. Bkz. Bkz. https://whc.unesco.org/en/convention/, (E.T.: 24.04.2023); Dennis Rodwell, “The Unesco World Heritage Convention, 1972–2012: Reflections and Directions”, The Historic Environment, Vol. 3, No. 1, April, 2012, (World Heritage Convention), p. 65; Nora Mitchell, Mechtild Rössler, World Heritage Cultural Landscapes A Handbook for Conservation and Management, Ed: Pierre-Marie Tricaud, UNESCO World Heritage Centre, Paris 2009, p. 19, 25, 54; Peter Bille Larsen, Gamini Wijesuriya, “Nature – Culture interlinkages in World Heritage: Bridging the gap”, World Heritage Review, No. 75, 2015, p. 6, 9. 2008 tarihli ICOMOS Kültürel Miras Alanların Algılanması ve Sunumu Tüzüğüne göre kültürel sit peyzaj, yerleşim alanı, mimari kompleks, arkeolojik sit gibi alanları veya bilinmiş ayakta kalan yapılar ile tarihi ve kültürel önemleri nedeniyle korunan yerleri ifade eder. Bkz. The ICOMOS Charter for the Interpretation and Presentation of Cultural Heritage Sites 2008, p. 2. İnsan ürünü olup kültürü ilgilendirmeleri nedeniyle, doğal sit dışındaki sit türleri (kentsel, arkeolojik, kentsel arkeolojik, tarihi) “kültürel sit” çatısı altında toplanabilir. Kültürel sit teriminin bu yönde kullanımı için bkz. Serap Akipek, “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme’nin Değerlendirilmesi”, AÜHFD, Ankara 2001, C. 50, S. 4, s. 18; Ilgın Özkaya Özlüer (Haz.), Soru ve Yanıtlarla Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması Rehberi, Ekoloji Kolektifi Derneği, İstanbul 2018, (Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması), s. 10. Aslında kültürel sit çatı teriminin pratik bir faydası da vardır. Zira sit kararının yetki öğesinde göreceğimiz üzere, kültürel sit çatısı altında toplanan bu sit türlerinin ilanında hep Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları (KVKBK) yetkilidir. KTVKK ve ona dayanarak çıkarılan ikincil mevzuatta ise kültürel sit terimi kullanılmamıştır. 22 Bkz. Turan Güneş, Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri, AÜSBFY, Ankara 1965, s. 135, 147.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1