180 Sit Kavramı ve Bir Alanın Sit Olarak Belirlenmesi (İdare Hukuku Açısından Bir İnceleme) işaret edilen kentsel sit TKVSTTY m. 3’de ve ilke kararında32 tanımlanmış olup “mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat özelliği bulunan ve bir arada bulunmaları ve bir bütün olarak o yerleşmenin ait oldukları dönemin yaşam biçimini gelecek nesillere aktarmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha fazla kıymeti olan, kültürel ve tabii çevre elemanlarının (yapılar, bahçeler, bitki örtüleri, yerleşim dokuları, duvarlar, sokak ve meydanlar, vb.) birlikte bulundukları alanları” ifade eder. 3. Arkeolojik Sit KTVKK’daki sit tanımında örtülü olarak işaret edilen arkeolojik sit,33 insanlığın varoluşundan günümüze kadar ulaşan eski uygarlıkların yer altında, yer üstünde ve su altındaki ürünlerini, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan her türlü kültür varlığının yer aldığı yerleşmeler ve alanları ifade eder (TKVSTTY m. 3).34 Arkeolojik sitler, KTVKK’ya dayanarak çıkarılan TKVSTTY ve 658 sayılı İlke Kararı uyarınca üç dereceye ayrılmıştır.35 Ancak bu sınıflandırma ile ilgili KTVKK’da hiçbir düzenleme başlangıcı yoktur. Bu nedenle, doğal sit sınıflandırmasındaki hukuka aykırılık sorunu burada da söz konusudur. 32 Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun (KVKYK) 25.01.2017 gün, 681 nolu Kentsel Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararı. 33 EEK’da ise arkeolojik sit, antik bir yerleşmenin veya eski bir medeniyetin kalıntılarının bulunduğu yer veya su altında bilinen veya meydana çıkarılan yerler olarak tanımlanmıştı (m.1). 34 Aynı tanım için bkz. KTVKYK’nın 5.11.1999 gün, 658 sayılı Arkeolojik Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları. 35 Arkeolojik sit dereceleri 658 sayılı İlke Kararı’nda tanımlanmıştır. I. derece arkeolojik sit, korumaya yönelik bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak alanlardır. II. derece arkeolojik sit, korunması gereken ancak koruma ve kullanma koşulları koruma kurulları tarafından belirlenecek, korumaya yönelik bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak sit alanlarıdır. III. derece arkeolojik sit, korumakullanma kararları doğrultusunda yeni düzenlemelere izin verilebilecek alanlardır. Görüldüğü üzere, 658 sayılı İlke Kararı’nda arkeolojik sit dereceleri, değer ve önemlerine değinilmeksizin yalnızca koruma/kullanma üzerinden tanımlanmıştır. Bkz. Madran, TKTVK ve Yargısal Denetim, s. 189; Madran/Özgönül, Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması, s. 18.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1