182 Sit Kavramı ve Bir Alanın Sit Olarak Belirlenmesi (İdare Hukuku Açısından Bir İnceleme) göreyse (m.3) tarihi sit, insanlık tarihi, milli tarihimiz veya askeri harp tarihi açısından çok önemli tarihi olayların cereyan ettiği ve bu sebeple korunması gerekli yerleri ifade eder.41 Tarihi olayların yaşandığı yerlerin sayıca çok olduğu ülkemizde birçok tarihi sit alanı bulunmaktadır. 6. Kırsal Sit KTVKK ve ikincil mevzuatında düzenlenmemekle birlikte, kırsal sit terimiyle42 ifade edilen ayrı bir sit türü bulunmaktadır. UNESCO 1968 Konferansında kırsal sit doğal siti ifade etmek için kullanılmıştır.43 1969 Konferansında ise bu görüş terk edilmiş, the terms urban sites or rural sites denilerek kentsel sit ve kırsal sit için ortak tanım verilmiştir.44 Kırsal site konu yerler, yerleşme düzeni ve boyutları, dokuyu oluşturan yapıların türü, yapım tekniği ve malzemesiyle köy, bağ, yazlık niteliğindeki yerlerdir. Tarımsal üretime dayalı bir yerleşmedeki ahır, samanlık, serander vb. birimlerin yan yana geliş biçimi ile evlerin araziye yerleşme düzeni ilginç dokular oluşturabilir.45 Kırsal sitler gereken hallerde doğal sit olarak belirlenmekteyse de kendine özgü bu değer 41 11.03.2021 günlü ve 1700 sayılı Tarihi Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararında (R.G.: 30.03.2021 – 31439) ise kısmen farklı olarak “milli tarihimiz ve askeri harp tarihi açısından önemli tarihi olayların cereyan ettiği ve doğal yapısıyla birlikte korunması gerekli alanlardır” tanımı yapılmıştır. 42 Kırsal sit hk. bkz. Zeynep Ahunbay, Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, 16. Baskı, Yem Yayın, İstanbul 2022, (Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon), s. 27; Madran/Özgönül, Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması, s. 33; Oğuz Sancakdar, Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Hukuku (Teorik ve Uygulamalı Bir Yaklaşım), Güncellenmiş 2. baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2012, (Taşımaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Hukuku), s. 34. 43 Bkz. UNESCO 1968, p. 10. 44 Kentsel sit ya da kırsal sit, tarihi ve sanatsal (artistik) yapı topluluklarını ve alanları ifade eder. Kentsel sit/Kırsal sit, çevresinden soyutlanmış ya da birlikte doku oluşturan yapı toplulukları olup önemli mimari özellikleri, homojenlikleri ya da peyzaj ile bütünleşerek oluşturdukları ortam nedenleriyle tüm olarak korunması gereken yapı topluluklarıdır. Bkz. UNESCO 1969, p. 11. Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi’nde (1985) de yapı toplulukları (bina grupları) tanımında “… kentlerde veya kırsal bölgelerdeki mütecanis (homojen) bina grupları” denilmektedir (m.1/2). Kentsel ve kırsal sitler, kültürel ya da estetik öneme sahiptirler. Bkz. UNESCO, Recommendation concerning the Safeguarding of Beauty and Character of Landscapes and Sites, 11 December 1962, Paris, France, par. 1, www. unesco.org, (E.T.: 20.4.2023). 45 Ahunbay Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, s. 27.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1