187 TBB Dergisi 2024 (175) Cengiz Ozan ÖRS Mirası Sözleşmesindeki anlam ve kapsamıyla ele alındığı örnekler de yok değildir.68 Gerek KTVKK gerekse ikincil mevzuatında karma site yer verilmemiş, Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmeliğin koruma amaçlı imar planı (KAİP) tanımının yapıldığı hükmünde “… doğal sit alanları ve kentsel, arkeolojik, tarihi sit alanları ile çakışan doğal sit …” denmiştir (m.3/1-ğ). Dünya Mirası Sözleşmesi uygulamasında karma sit terimiyle ifade edilen, Yönetmelikte çakışan sözcüğü ile ifade edilmiştir. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ise hazırladığı istatistiksel metinlerde karma sit terimini kullanmış, ancak bu terim Dünya Mirası Sözleşmesi uygulamasından oldukça farklı olarak bir alanda arkeolojik, kentsel ya da tarihi sit statülerinin birlikte yer alması olarak ele alınmıştır.69 Yönetmelikteki çakışan ibaresi ile karma sitin istatistiksel metinlerdeki ele alınış şekli birlikte değerlendirilerek karma sit – çakışan sit ayrımı da yapılmıştır. Buna göre, birden fazla kulturel sit turunun birlikte bulunduğu alanlar karma sit olarak anılmaktayken kulturel sitlerin doğal sitlerle bir arada olduğu alanlara ise çakışan sit adı verilmektedir.70 Bizce Dünya Mirası Sözleşmesinin karma site yüklediği anlam en isabetlisidir. Karma sit hem kültürel sit hem de doğal sit özelliklerini taşıyan alanları adlandırmada kullanılmalıdır. Bir alanın birden çok kültürel sit türü özeliğini taşıması ise çoklu kültürel sit olarak ifade edilebilir E. Sitin Kavramsal Çerçevesi 1. Sit Açısından Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlığı EEK’da sit, eski eser kavramı içerisinde ele alınmıştı (m.1). KTVKK’daysa taşınır/taşınmaz kültür/tabiat varlığı kavramları71 68 Bkz. Akipek, s. 18; Funda Solmaz Şakar, “Kapadokya Doğal ve Kültürel Miras Alanlarının Koruma ve Planlama Süreçleri”, TÜBA-KED, 2022, Sayı: 26, s. 21. 69 T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “illere göre sit alanları istatistiğinde” karma sit alanlarına a) Arkeolojik ve Kentsel Sit Alanı b) Arkeolojik ve Tarihi Sit Alanı c) Tarihi ve Kentsel Sit Alanı ç) Arkeolojik-Tarihi-Kentsel Sit Alanı örnek verilmiştir. Bkz. https://kvmgm. ktb.gov.tr/TR-44973/turkiye-geneli-sit-alanlari-istatistikleri.html, (E.T: 21.5.2023). 70 Özlüer, Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması, s. 11-12. Uygulamada çakışık sit terimi terimi de kullanılmıştır. Bkz. Adana KVKBK’nın 30.03.2022 günlü, 14635 sayılı kararı. 71 KTVKK.m.3’de kültür varlıkları ve tabiat varlıkları da tanımlanmıştır. Kültür varlığı ve tabiat varlığı kavramları için ayrıca bkz. Umar/Çilingiroğlu, s. 41 vd;
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1