195 TBB Dergisi 2024 (175) Cengiz Ozan ÖRS yalnızca arkeolojik alana karşılık gelmesine rağmen Kanun’daki ören yeri tanımı Sözleşmenin sit tanımı olduğundan tüm kentsel, tarihi, arkeolojik ve doğal sitleri de ifade etmiştir.109 Ören yerinin arkeolojik sit ile ilgisine gelince, 658 sayılı İlke Kararında110 I. ve II. derece arkeolojik sit alanları içerisinde yer alan ören yerlerinden bahsedilmiştir (m. 1/d; m. 2/b).111 Bundan, ören yerlerinin (I. ve II. derece) arkeolojik sit sınırları içerisinde bulunan bir yer olduğu anlaşılmaktadır. Bizce ören yeri-arkeolojik sit ilgisi şöyle açıklanabilir: Arkeolojik sit, bir alan koruma statüsüyken, ören yeriyse bu alanlarda açığa çıkarılan kültür varlığı buluntularının çeşitli bilimsel ve teknik aşamalardan sonra yerinde sergilendiği, deyim yerindeyse bir açık hava müzesi olarak düzenlenen112 mekândır. Bir alanın ören yeri niteliğine bürünmesi en sonda ulaşılan aşama olduğuna göre, ören yeri evleviyetle I. derece arkeolojik sit alanıdır. Ören yerinin yakın çevresindeyse II. ya da III. derece arkeolojik alanları olması da olasıdır. II. BİR ALANIN SİT OLARAK BELİRLENMESİ İŞLEMİ: SİT KARARI A. Terminoloji KTVKK’da “sit alanlarının … tescil kararları” denerek (m. 7/7), tescil kararı113 terimiyle işlemin adlandırıldığını görüyoruz. Tescil kavramı teknik anlamda taşınmazlar üzerindeki ayni hakların tapuya yazılmasını ifade eder.114 Yönetmeliklerdeyse konumuz yönünden tescil işlemi tanımlanmış olup sit tescil kararı, bir alanın sit olarak belirlenmesi yanında sit sınırları içinde kalan parsellerin tapu kütüğüne şerh 109 Madran/Özgönül, Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması, s. 15. 110 KTVKYK’nın 5.11.1999 günlü ve 658 sayılı Arkeolojik Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararı. 111 Aynı şekilde KTVKYK’nın 03.05.2006 gün ve 714 sayılı İlke Kararı’nda da I. ve II. derece arkeolojik sit alanlarındaki ören yerlerinden bahsedilmiştir. 112 Ören yerlerinde çevre düzenleme projelerinin yapılacağı KTVKK’da açıkça belirtilmiştir (m.3/a-9). 113 Dnş. 14. D., T. 26.09.2012, E. 2012/4335, K. 2012/6049, Danıştay Dergisi, S. 132, 2013, s. 286. 114 Şeref Ertaş, Eşya Hukuku, 9. baskı, Barış Yayınevi, İzmir 2011, s. 145. Sit tescil kararındaki tescil terimini eşya hukukundaki mülkiyetin kazanılmasını sağlayan tescille de (TMK.m.705/1) karıştırmamak lazımdır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1