209 TBB Dergisi 2024 (175) Cengiz Ozan ÖRS dan sit kararının sebep unsurunu oluşturmasa da193 tespit raporu değerlendirildikten sonra sit kararı alınması halinde, hazırlayıcı işlemler olarak tespit raporu ve ekleri sit kararının sebebini oluşturur. Sit kararının sebep unsuru sit belirleme ölçütleri ve tespit raporu olmakla birlikte, tespit raporu ancak sit ölçütlerine uygun olarak bir alanın sit statüsüne alınması gerektiğini ortaya koyuyorsa sit kararının sebebini oluşturur. Bu nedenle, sit kararının sebep unsurunda “objektif” yönün tespit raporu değil sit belirleme ölçütleri olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü KVKBK/TVKBK tespit raporuyla değil, bir alanın sit olarak belirlenmesini gerektiren ölçütlerle bağlıdır. Tespit raporu bu ölçütlere uygunsa, kurul/komisyonun tespit raporuyla da bağlı olacağı kuşkusuzdur. İdari işlemin sebep ve amaç unsurları arasında zorunlu bir bağ vardır. 194 Bu nedenle, sit kararının sebep unsurunun aynı zamanda işlemin amacı olan kültür ve tabiat varlıklarının alan ölçeğinde korunması olduğu da söylenebilir. KTVKK m. 3’deki sit ve doğal sit tanımlarında bu kavramların unsurları açıklanmış, bu unsurlar nedeniyle bu yerlerin korunması gerekli alanlar olduğu belirtilmiştir. Bu yerlerin neden korunması gerektiğiyse Yönetmeliklerde gösterilen ölçütlerle somutlaştırılmıştır. Bizce, sit kararının sebebi bir alanın korunması gerekliliğinden daha çok neden korunması gerekliliğidir ki bunu da sit ölçütlerinde kendini gösterir. b. Sit ölçütleri aa. Doğal sit ölçütleri KTVKK’ya göre bir alanın doğal sit olarak belirlenebilmesi için jeolojik devirlere ait olma, ender bulunma, olağanüstü özelliklere sahip olma ölçütlerini195 birlikte taşıması gerekir. Kanun’da olağanüstü özelliklere sahip olma, enderlik ölçütüne bağlanmıştır. Sayısal nitelik taşıyan enderlik ölçütü dışındaki diğer ölçütler hemen hemen hiçbir 193 Bkz. Onar, s. 291. 194 Bu konuda bkz. Günday, s. 156. İdari işlemlerin dayanağını oluşturan sebepler, soyut olarak kamu yararı anlayışına dayanır. Kamu yararı anlayışına dayanmayan bir sebep, idari işlemin sebebi olamaz. Bkz. bkz. Tan, İdare Hukuku, 927. 195 “Doğal (tabii) sit”; jeolojik devirlere ait olup, ender bulunmaları nedeniyle olağanüstü özelliklere sahip yer üstünde, yer altında veya su altında bulunan korunması gerekli alanlardır (KTVKK.m.3/a-13).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1