211 TBB Dergisi 2024 (175) Cengiz Ozan ÖRS doğal sit ölçütlerine en yakın doğal sit kategorisi olduğu görülüyor (m.7/2). Nitelikli doğal koruma alanları ölçütleri, 200 bu doğal sit kategorisinin kesin korunacak hassas alanlar kadar olmasa da özgün ve doğal karakterini korumuş alanlar olduğunu gösteriyor (m.8). Doğal sitin en alt kategorisi olan sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanları ölçütlerine201 bakıldığındaysa, bu yerlerin, alanın sürdürülebilir şekilde korunmasına uygun kullanımların gerçekleştirildiği, belli yoğunlukta peyzajı ile uyumlu insan yerleşimlerinin yer aldığı, göreceli olarak doğal alanlar olduğu söylenebilir (m.9/2). KTVKK’nın doğal sit tanımında sayılan üç ölçütün doğal sitlerin oldukça özellikli doğal alanlar olması gerektiğini ortaya koyması ile sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanlarının tanımı ve özellikleri birlikte göz önüne alındığında, sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanlarının düzenleyici işlemler olan Yönetmelik ve İlke Kararı yoğunluklara dönüşebilme kabiliyetine sahiptir. f) Koruma amaçlarına ulaşmak için önemli ve sürekli müdahale istemeyen özellikleri vardır. g) Gerektiğinde ve mümkün olan durumlarda, alanın belirlenmiş koruma amaçlarına ulaşmasına yardımcı olacak arazi kullanımları ile çevrelenmiştir. ğ) Basit müdahalelerle yönetilebilirlik özelliklerine sahiptir. h) Korunacak hedef tür veya türlerin üreme alanlarını ihtiva eder. 200 Nitelikli doğal koruma alanları aşağıdaki özelliklerden bir veya birkaçını içerir: a) Doğal karakterini korumuş, büyük memeliler dahil besin zinciri içerisinde avavcı ilişkisini muhafaza eden, yerli bitki ve hayvan topluluklarını bulunduran, özgün ekosistem yapısına sahiptir. b) Modern yaşam ve önemli insan faaliyetleri tarafından etkilenmemiş, kırsal yaşam özellikleri taşır. c) Doğal alanların ekolojik bütünlüğünü sağlar. ç) Aşırı derecede ve uygunsuz insan kullanımı ve mevcudiyetinden uzaktır. d) Yaban hayvanlarının barınma, beslenme ve üreme gibi hayati ihtiyaçlarını temin edebileceği uygun yaşama şartlarını sağlar. e) Biyolojik çeşitliliği, ekolojik süreçleri, ekosistem hizmetlerini, ekolojik barınakları muhafaza eder ve iklim değişikliklerine tampon sağlar. f) Korunacak hedef tür veya türlerin yıl içerisinde dönemlerine bağlı yaptıkları göç ve yayılma alanlarını ve göç yollarını ihtiva eder. g) Peyzaj değeri yüksektir. 201 Sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanları aşağıdaki özelliklerden bir veya birkaçını bünyesinde bulundurur: a) Peyzajı ile uyumlu insan yerleşimlerini içinde bulundurur. b) Doğal kaynak yönetim sistemleri ve ilgili kültürel değerleri, ekosistemleri ve habitatları içerir veya korunmasına katkı sağlar. c) İnsanlar ve doğa arasında dengeli ilişkilerin geliştirilmesine ve muhafaza edilmesine katkıda bulunur. ç) Uygulanabilir durumlarda yerel halkın sosyal ve ekonomik kazançlarına katkı sağlar. d) Ulusal, bölgesel ve yerel seviyelerde doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımına ve kalkınmaya destek olur. e) Ekolojik, ekonomik ve sosyal boyutları dikkate alarak doğal kaynakların sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanımına elverişli alanlardır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1