214 Sit Kavramı ve Bir Alanın Sit Olarak Belirlenmesi (İdare Hukuku Açısından Bir İnceleme) nımlar.211 Tarihsel bütünlükse, yapı topluluğunu oluşturan toplumun yerleşmiş gelenekleri, yaşam biçimleri ve inanışlarıyla ilgili bir değerdir.212 İnsanların, yerin ve zamanın birleşimi, tarihsel kentin benzersiz kimliğini oluşturur.213 İkinci ölçüt uyarınca ise, tek yapıların geleneksel kentsel dokuyu bir bütün olarak yansıtması gerekir. Geleneksel konutlar bir arada oluşlarıyla daha çok önem kazanırlar.214 Tarihsel değer olarak bakıldığında her biri aynı derecede önemli olmasa bile, bir araya geldiklerinde ait oldukları devre ilişkin özellikler ortaya koyan yapılar ve bunların birbirleriyle olan mekânsal ilişkilerinden doğan açık alanların oluşturduğu tüm bir doku, kentsel korumanın konusudur.215 Tarihsel kentsel doku, yerleşik konut alanlarını bazen de geleneksel çarşıyı içeren, çoğunlukla kentin merkezine yakın önemli bir parçasını oluşturur.216 Sokaklar, meydanlar, çıkmaz sokaklar, avlu-yapı-sokak ilişkileri, ağaçlar tümüyle ele alınması gereken tarihi kent bütününü oluştururlar.217 Bu yönüyle tarihsel doku yol, yol sınırı, boyutsal nitelik gibi tarihsel çevrenin özelliklerini ifade eder.218 211 Ahunbay, Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, s. 121, 116. Mimari mirasın değeri, yalnızca görünümünde değil; aynı zamanda zamanına özgü yapı teknolojisinin benzersiz bir ürünü olarak tüm bileşenlerinin bütünlüğündedir. Bkz. ICOMOS charter Principles for the analysis, conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage m.1/3. 212 Madran/Özgönül, Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması, s. 72. 213 Dennis Rodwell “Sustainable Urban Heritage vs Heritage Orthodoxy”, In. Albert, MT., Bernecker, R., Cave, C., Prodan, A.C., Ripp, M. (eds), 50 Years World Heritage Convention: Shared Responsibility – Conflict & Reconciliation, Heritage Studies, Springer, 2022, (Sustainable Urban Heritage) Rodwell, Sustainable Urban Heritage, p. 131. Benzer yönde bkz. Tapan, s. 60. 214 N. Gül Asatekin, Kültür ve Doğa Varlıklarımız Neyi, Niçin, Nasıl Korumalıyız, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 2004, s. 45; Sancakdar, Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Hukuku, s.31 215 Zuhal Ulusoy, “Kentsel Korumanın Fiziksel ve Toplumsal Boyutu”, 2. Kentsel Koruma, Yenileme ve Uygulamalar Kolokyumu, İstanbul 1995, Ed: Mehmet Çubuk, MSÜ Matbaası, s. 96. Ayrıca bkz. Oktay Ekinci, “Korumada ‘planlama’ ilkeleri”, Cumhuriyet, 21.02.2002, s. 13. 216 A. Ayça Bilsel, S. Güven Bilsel, Işık Aksulu, “Kentsel Koruma Planlamasında Projelendirme Sürecinde Sorunlar”, 2. Kentsel Koruma, Yenileme ve Uygulamalar Kolokyumu, Ed: Mehmet Çubuk, MSÜ Matbaası, İstanbul 1995, s. 66. 217 Asatekin, Kültür ve Doğa Varlıklarımız, s. 47. 218 Kuban, s. 98. Washington Tüzüğü’nde belirtildiği üzere, parsel ve sokaklar kent dokusunu tanımlar. Bkz. ICOMOS Tarihi Kentlerin ve Kentsel Alanların Korunması Tüzüğü (Washington Tüzüğü) 1987, par.2/a.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1