Türkiye Barolar Birliği Dergisi 175.Sayı

12 Geçmişten Günümüze Ölüm Cezası, İnfaz Yöntemleri ve Ölüm Koridoru Olgusu 3. Vahşi Hayvanlar Tarafından Parçalanarak Öldürme (Damnatio ad Bestias) Damnatio ad bestias, mahkum edilen kişinin arenada vahşi hayvanlar tarafından öldürüldüğü bir diğer Roma hukuku infaz yöntemiydi.40 Bu şekilde infaz edilenler ya bir yere bağlanarak tamamen savunmasız olarak ya da tahtadan bir silahla hayvanların önüne çıkarılmaktaydı. Antik Roma’ya ilk olarak M.Ö. 2. Yüzyılda gelen bu infaz şekli, Bestiarii41 adı verilen bir tür kanlı spor dalı olarak görülmekte ve Roma’nın alt sınıfları için eğlence olarak kabul edilmekteydi. Hatta bazen izleyenlerin daha çok heyecanlanıp eğlenmesi için mahkum aslanla dövüşmek zorunda bırakılırdı.42 Cinayet işleyenler, eşkiyalık ve hırsızlık yapanlar bu cezaya çarptırılırdı.43 M.S. 80 yılında Colosseum’un açılış oyunlarının bir kısmını aslan gibi vahşi hayvanlar tarafından öldürülmek oluşturuyordu. M.S. 1. ve 3. Yüzyıllar’da ise, bu infaz yöntemi en kötü olarak nitelendirilen suçlulara, kaçak kölelere ve Hristiyanlara da uygulanmıştır.44 Bu infaz yönteminde kullanılan hayvanlar arasında aslanlar, ayılar ve öfkeli boğalar sayılabilir. Hatta mahkumlar bazen bir atın kuyruğuna bağlanmak suretiyle sürüklenerek öldürülmekteydi. Aslanlar 40 Spectacles in the Roman World, Damnatio ad Bestias, https://pressbooks.bccampus.ca/spectaclesintheromanworldsourcebook/chapter/damnatio-ad-bestias/ (E.T. 10.3.2024); Türkoğlu, Roma Hukukunda Suç ve Ceza, s. 114. 41 Damnatio ad bestias terimi genellikle geniş anlamda kullanılsa da tarihçiler bu uygulamayı iki çeşide ayırmaktadır: İlki, hayvanların önüne bırakılan insanların tamamen savunmasız olduğu, objicere bestiis olarak bilinen türü, ikincisi ise, arenaya çıkarılın kişinin hayvanla savaşmak için eğitilmiş olduğu türüdür. 42 Türkoğlu, Roma Hukukunda Suç ve Ceza, s. 114. 43 Türkoğlu, Roma Hukukunda Suç ve Ceza, s. 114. 44 Esasen erken dönemde uygulanan damnatio ad bestias’ın amacı kesin olarak bilinmemektedir Özellikle aslanların doğal yaşam yerleri olan Afrika ve Asya’nın bazı yerleri gibi bölgelerde bu uygulamanın bir infaz biçimi yerine dini bir ritüel olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Uygulamanın bir infaz biçimi olarak Büyük İskender’in seferlerinin tarihçileri tarafından bahsedildiği görülmektedir. Örneğin Orta Asya’da İskender’in huzurunda ölüme mahkûm edilen bir kişi adına konuşan Lysimachus isimli bir Makedon’un kendisinin de bir aslanın önüne atılarak cezalandırılmasına karar verilir ancak rivayete göre Lysimachus, aslanı çıplak elleriyle yenerek İskender’in gözdelerinden biri olur. Öte yandan paralı asker savaşı sırasında Kartacalı General Hamilcar Barca, esirleri vahşi hayvanların önüne atarken, Hannibal ise Pön savaşlarında ele geçirilen Romalıları birbirleriyle savaşmaya zorlamış ve hayatta kalanları fillerle dövüştürmüştür.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1