221 TBB Dergisi 2024 (175) Cengiz Ozan ÖRS 4. Konu İdari işlemin konusu işlemin doğurduğu hukuki sonuç, meydana getirdiği hükümdür.226 Sit kararı, sınırları belirlenmiş bir alanın sit statüsüne alınması sonucunu doğurur. Sit kararıyla birlikte artık alan sit statüsüne tabi olacağından, imar mevzuatından önce koruma mevzuatındaki özel kuralların uygulanması sayesinde alanın siluetine katılacak yeni yapılaşmaların yükseklik, malzeme, renk ve boyut açısından çevreye uyumluluğu denetim altına alınır.227 Sit kararı, planlamanın doğal akışı içerisinde korunamayacak değerlerin yitirilmeye başlanması tehlikesinin önüne geçilmesini sağlar. Sit kararı, bir anlamda o alanda koruma adına yaşanan olumsuzlukları ortadan kaldırmak üzere o alana özel bir statü kazandırmak ve planlamasında da özel bir amaç belirlemektir.228 Sit kararının konusu, sınırları belirli bir alan üzerinde kamusal bir korumanın doğmasının sağlanmasıdır.229 Bu kamusal (sit) koruma, bir silsile içerisinde çeşitli koruma ve planlama araçlarıyla gerçekleştirilir. Bu koruma ve planlama araçları, yani sit kararının doğuracağı hüküm ve sonuçlar KTVKK m. 17’de düzenlenmiştir. Sit kararının hüküm ve sonuçlarını üçüncü bölümde göreceğiz. 5. Amaç KTVKK’daki sit tanımında kamu yararının ne şekilde gerçekleşeceği belirtilerek özel amaç belirlenmiştir. Bu özel amaç, sit alanlarının korunması gerekliliğidir230. Daha uzun bir ifadeyle, sit alanının korunmasındaki kamu yararı; alanın görsel bütünlüğüyle beraber ele alınarak tarih öncesinden günümüze gelen medeniyetlerin yaşadıkları çağın sosyal, ekonomik ve mimari özelliklerini yansıtan kent veya kent kalıntıları, kültür varlıklarının yoğun olarak görüldüğü ve önemli tari226 Onar, s. 311; Özay, Günışığında Yönetim, s. 497; Gözler, İdare Hukuku Cilt I, s. 1045. 227 Ahunbay, Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, s. 126, 125. 228 Elif Örnek Özden, Zekai Görgülü, “Planlama – Koruma İlişkisi Üzerine Yeni Bir Sistem Önerisi”, MEGARON, İstanbul 2006, C. 1, S. 4, s. 243. 229 Bkz. Sancakdar/Yağcı/Taşyıldız/Çırak, s. 819. 230 Sit alanlarının korunmasında kamu yararı vardır. Bkz. Mumcu, EEH 1971, s. 51; Umar Çilingiroğlu, s. 48; Berk, s. 203; Dnş. 6. D., T. 27.04.2021, E. 2019/20224, K. 2021/6204, https://karararama.danistay.gov.tr, (E.T.: 26.03.2022).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1