249 TBB Dergisi 2024 (175) Selin SERT SÜTÇÜ I. EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMSİLİ KAVRAMI Eşlerin ortak bir hayat kurma gayesiyle öngörülen yetkili makamlar önünde olumlu sözlü beyanlarını açıklamalarıyla kurulan evlilik birliği1 eşlere bazı haklar ve yükümlülükler getirmektedir.2 Evlilik birliği eşlere; TMK düzenlemesine göre, sadakat (TMK m. 185), birlikte yaşama (TMK m. 185), evlilik birliğinin devamını sağlama (TMK m. 185) hususlarında çeşitli yükümlülükler yüklese de bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi evlilik birliğinin sarsılmasına ve bazı durumlarda sona ermesine yol açabilecektir. Evlilik birliğinin temsili, eşlerin, ailenin ihtiyaçlarını karşılamak adına, diğer eşi de sorumluluk altına alacak şekilde üçüncü kişilerle hukuki işlem yapabilmesi olarak ifade edilmektedir.3 Evlilik birliğini temsil yetkisine ilişkin olarak TMK m. 189 hükmü düzenlemesinde kanun koyucu “işlem” ibaresine yer verdiğinden, evlilik birliğini temsil yetkisinin konusunu hukuki işlemler4 oluşturmaktadır. Hukuki işlem benzeri fiiller5 de evlilik birliğini temsil yetkisinin kapsamındadır. Hukuki işlem benzeri fiillere, hukuki işlemler ile ilgili düzenlemeler kı1 Evlilik birliğini temsile ilişkin hükümler, evliliğin geçerli bir şekilde kurulmasıyla söz konusu olacaktır. Yoksa henüz evlenme gerçekleşmeden nişanlılık ya da evlilik öncesi dönemde evlilik birliğinin temsiline ilişkin hükümlerin uygulanması mümkün değildir. Ayşe Havutçu, Evlilik Birliğinin Temsili, Ankara, 2006, s. 98. 2 Bilge Öztan, Aile Hukuku, Ankara, 2015, s. 256; Havutçu, s. 55. 3 Öztan, s.256-257; Turgut Akıntürk/Derya Ateş, Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku, C. II, İstanbul, 2016, s. 127; Mustafa Dural/Tufan Öğüz/Mustafa Alper Gümüş, Türk Özel Hukuku, C.III, Aile Hukuku, İstanbul, 2023, s. 165; Hüseyin Hatemi, Aile Hukuku, İstanbul, 2014, s. 86; Abdülkerim Yıldırım, Aile Hukuku, Ankara, 2014, s. 58; Ahmet M. Kılıçoğlu, Aile Hukuku, Ankara, 2015, s. 219; Bilal Köseoğlu/Köksal Kocaağa, Aile Hukuku ve Uygulaması, Ankara, 2009, s. 638; Serap Helvacı/Fulya Erlüle, Medeni Hukuk, Medeni Hukuka Giriş/ Kişiler Hukuku/Aile Hukuku, İstanbul, 2016, s. 178; Şebnem Akipek/Hayrinüssa Özdemir, Aile Hukuku, Ankara, 2024, s. 223; Mehmet Erdem/Aslı Makaracı, Aile Hukuku, Ankara, 2024, s.221; Özlem Tüzüner/Metin İkizler, Medeni Hukuk II, Aile Hukuku, Ankara, 2024, s. 219; Süleyman Yılmaz, Medeni Hukuk, C.III, Aile Hukuku, Ankara, 2023, s. 299. 4 Hukuki işlem, bir kimsenin hukuk düzeninin öngördüğü sınırlar içerisinde, kendisine hukuki sonuç bağlanmış irade açıklaması olarak tanımlanmaktadır.; Kemal Oğuzman/Turgut Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2014, s. 33-35; Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2019, s. 123. 5 Açıklamada bulunanın hukuki bir sonuç doğurma iradesine bakılmaksızın hukuk düzeninin sonuç bağladığı irade açıklamalarıdır.; Eren, s.167.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1