313 TBB Dergisi 2024 (175) Emre CUMALIOĞLU - Yasemin KALKANCI - Sena ÖBEK cü kişinin yaptığı bir sözleşme ile kurulmasına rağmen bu ilişkide asıl vekil yalnızca müvekkilin temsilcisi olarak hareket etmekte ve ikame vekil tüm taleplerini vekalet ilişkisi içerisinde bulunduğu müvekkile yöneltebilmektedir.34 Kanımızca, tevkilin alt vekalet ile gerçekleştirilmesi durumunda müvekkil ile hukuki ilişkisi bulunmayan alt vekil, müvekkile ait taşınırlar üzerinde avukata tanınan hapis hakkını kullanamaz, şartları sağlanmışsa yalnızca sözleşmesel muhatabı olan avukata karşı genel hapis hakkını kullanabilir. İkame vekil açısından ise durum farklıdır. İkame vekil müvekkil ile aralarındaki avukatlık sözleşmesinden kaynaklanan ücret alacağı ve yaptığı masraflara yönelik olarak müvekkile ait taşınırlar üzerinde Av. K. 166/I’deki hapis hakkını kullanabilir. Ancak, Av. K. m. 166/I’in yaptığı gönderme sebebiyle genel hapis hakkına ilişkin düzenlemelerin avukatın hapis hakkına da uygulanacağı göz önünde bulundurulduğunda, yapılan bu ayrımın pratik bir önemi olduğunu söylemek güçtür. 2. Üzerinde Hapis Hakkı Kullanılabilecek Varlıklar a. Taşınırlar ve Kıymetli Evrak Av. K. m. 166/I’e göre avukat, müvekkili tarafından kendisine verilen veya onun adına aldığı mal, para ve diğer her türlü kıymetleri, avukatlık ücreti ve yaptığı giderler ödeninceye kadar, kendi alacağı ile orantılı olarak elinde tutabilir (Av. K. m. 166/I ve ayrıca TBB Meslek Kuralları m. 45- önemle hatırlatalım ki, Av. K. m. 34 uyarınca avukatlar Türkiye Barolar Birliği’nce belirlenen meslek kurallarına uymakla yükümlüdürler). Ancak, hapis hakkı paraya çevrilmeye elverişli taşınırlar üzerinde kullanabilir. Niteliği gereği paraya çevrilmesi mümkün olmayan taşınırlar üzerinde hapis hakkının kullanılması mümkün değildir. Kanımızca maddede düzenlenen hak tam hapis hakkı olup paraya çevirme yetkisi tanınmamış eksik hapis hakkı değildir.35 Madde gerekçesi de görüşümüzü desteklemektedir.36 34 Akipek, s. 123. 35 Avukatın hapis hakkının, genel hapis hakkı olduğunu ve paraya çevirme yetkisi verdiğini ileri süren görüşler için bkz. Meral Sungurtekin Özkan, Avukatlık Mesleği Avukatın Hak ve Yükümlülükleri, Fakülteler, İzmir 2013, s. 276; Özcan Günergök, Avukatlık Sözleşmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2009, s. 141; Murat Aydın, Avukatlık Ücreti, Seçkin, Ankara 2004, s. 141; Songül Karateke, Avukatlık Sözleşmesinde Ücret, Turhan, Ankara 2006, s. 110, 111. 36 Bkz. yukarıda dn.8.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1