314 Avukatın Hapis Hakkına İlişkin Yargıtay Kararlarının Eleştirisi Andığımız maddede geçen mal tabiri, ilgili hükümlerin koruduğu üstün menfaat sebebiyle haczi mümkün olmayan malları kapsamamaktadır.37 Öncelikle başkasına devri mümkün olmayan mal ve hakların haczi mümkün değildir. Bununla birlikte; borçlunun yaşamını ve ekonomik varlığının devamını korumak amacıyla, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK) m. 82-83 uyarınca bazı mal ve hakların haczi yasaklanmıştır. Paraya çevrilebilmeleri mümkün olmayan bu taşınırlar üzerinde hapis hakkının kullanılamayacak olması, düzenlemenin mantığıyla uyumlu bir sonuçtur. Bu durum aynı zamanda TMK m. 951/ II’de yer alan kamu düzeniyle bağdaşmayan hallerde hapis hakkının kullanılamayacağına ilişkin kuralın bir örneğini oluşturur.38 b. Para (Hapis Hakkı Değil, Takasın Söz Konusu Olması) Her ne kadar Av. K. m. 166/I’de hapis hakkının konusu “para, mal ve diğer kıymetler” olarak sayılmışsa da paraya çevrilme imkanı bulunmayan para üzerinde hapis hakkı kullanılamayacağı açıktır. Çalışmamızda sunduğumuz Yargıtay kararlarının çoğunda ise avukatın müvekkilin kendisine verdiği veya müvekkil ad ve hesabına tahsil ettiği para üzerinde hapis hakkı kullanabileceği kabul edilerek bu hakkın usulüne uygun kullanıp kullanmadığı tartışılmaktadır. Oysaki TMK m. 950’de para hapis hakkına konu değerler içinde sayılmamıştır. Ek olarak; Türk-İsviçre hukukunda çoğunluktaki fikre göre karışan para, karıştığı paranın malikine ait olur ve bu durumda avukat tahsil ettiği paranın maliki olacaktır.39 Karışan paranın eski maliki ise sebepsiz zenginleşmeye dayanan iade isteminde bulunabilir.40 Birbirine karışan paraların ma37 Sungurtekin Özkan, s. 278, 279. 38 Cem Dinar, Türk Medeni Kanunu Kapsamında Hapis Hakkı, Vedat, İstanbul 2010, s. 65; Haczi caiz olmayan mallar ve haklar ve kısmen haczi caiz olan şeyler bakımından bunların haczedilebileceğine dair yapılan anlaşmaların geçersiz olduğu ve ilgili düzenlemelerin kamu düzenine ilişkin olduğu hakkında bkz. Yrg. 11. HD 23.05.2018 E. 2016/15029 K. 2018/3858 (https://lexpera.com.tr/. ET 02.07.2024). 39 Karışan para üzerinde hapis hakkı kullanılamayacağı yönünde benzer görüş için bkz. Dinar, s. 25 40 Konuyla ilgili bkz. Mehmet Akçaal, Eşya Hukuku, Yetkin, Ankara 2021, s. 589; Haluk Nami Nomer/Mehmet Serkan Ergüne, Eşya Hukuku, Oniki Levha, İstanbul 2020, s. 304; Serozan Rona, Eşya Hukuku I, Filiz, İstanbul 2014, s. 327, 328; A. Lale Sirmen, Eşya Hukuku, Yetkin, Ankara 2017, s. 497, 498; Tekinay Selahattin Sulhi, Menkul Mülkiyeti ve Sınırlı Ayni Haklar II/3, Filiz, İstanbul 1994, s. 23; Federal Mahkemeye göre şahsi nitelikte iade davası açabilir. Bkz. Tekinay, s. 23.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1