321 TBB Dergisi 2024 (175) Emre CUMALIOĞLU - Yasemin KALKANCI - Sena ÖBEK Burada, hapis hakkına ve takasa ilişkin hükümler kural olarak yedek hüküm olduklarından, sözleşme ile tanınan bir haktan söz etmek mümkün olabilir66. 3. Hapis Hakkının Orantılı Kullanılması Meselesi ve Hapis Hakkına Konu Alacaklar a. Hapis Hakkının “Orantılı” Kullanılması Meselesi Avukatın hapis hakkını usulüne uygun kullanabilmesi için öncelikle alacağın hapis hakkı kullanılarak koruma altına alınabilecek alacaklardan olması gerekir. Buna göre, avukat hakkını yalnızca avukatlık hizmetinden kaynaklanan avukatlık ücret ve masraf alacağını temin etmeye ve bu hizmeti verirken yaptığı masrafların ödenmesini sağlamaya yönelik olarak kullanabilir.67 Avukat, müvekkil ile Av. K.’nın kapsamı dışında kalan hukuki ilişkilerden kaynaklanan alacakları üzerinde hapis hakkını kullanamayacağı gibi bu hakkını avukatlık ücreti ve yapılan masrafların toplamını aşacak şekilde68 de kullanamaz. Benzer şekilde, avukatlık ücreti veya yapılan masrafların bir kısmının ödenmiş ya da masraflar için avans verilmiş olduğu durumlarda hapis hakkı avukatın alacaklarından bu ödemeler düşülerek bulunacak miktar kadar kullanılabilir.69 66 Yargıtay genel işlem koşulu niteliğindeki bu hükümleri haksız şart olarak kabul etmemiştir. Yrg. HGK 31.01.2024 E. 2023/52 K. 2024/29 (https://legalbank.net/ belge/haftanin-karari-tuketici-kredisinin-imzalanmasi-sirasinda-kredi-borcunun -teminati-olarak-banka-nezdi/5358428 ET 31.07.2024). 67 Hemen belirtmek gerekir ki, Avukatlık Kanunu’nun 166. maddesinde tanımlanan hapis hakkı, sadece vekalet ücreti alacakları ve yapılan giderler oranında kullanılabilir. Yrg. 3. HD 18.05.2021 E. 2020/10306 K. 2021/5013 (https://www.kazanci. com/. ET 10.06.2024). 68 “...Hapis hakkı ile ilgili bu açıklamalardan sonra dava konusu olaya bakılacak olursa; davalı avukatın, müvekkili olan davacı şirketin vekili sıfatıyla İstanbul Dokuzuncu İcra Müdürlüğü’nün .. E. sayılı takip dosyası üzerinden 17.000 Dolar alacağı, müvekkili nam ve hesabına tahsil ettiği halde, yedinde tuttuğu anlaşılmakta olup… davalı avukatın, tahsilât sırasında muaccel olan bir miktar vekâlet ücreti alacağı bulunduğu kabul edilmiş olsa dahi, alacağından çok daha fazla bir miktarı alıkoyduğu da görülmektedir. O halde, dava konusu olayda hapis hakkının, AvK ve meslek kuralları hükümlerine göre, usulüne uygun olarak ve gerektiği gibi kullanılmadığı açıktır.” Yrg. 13. HD 04.05.2009 E. 2008/13260 K. 2009/5950; Yrg. 13. HD 24.05.2017 E. 2015/19231 K. 2017/6255 (https://mevzuat.sinerjias.com.tr/. ET 02.07.2024). 69 Yrg. 13. HD 07.05.1991 E. 1721 K. 5157 (Eraslan Özkaya, Vekalet Sözleşmesi ve Kötüye Kullanılması, Seçkin, Ankara 2023, s. 683-683).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1