25 TBB Dergisi 2024 (175) Özde DEREBOYLULAR BAYRAKTAR mun kaldırılması çağrısında bulunan ve sayıları giderek artan üst düzey yetkililer arasında yer almaktadır.101 Öte yandan, Putin’in de bu tartışmaların neresinde yer aldığına kısaca değinmek yerinde olacaktır. Devlet başkanı, geçtiğimiz yıllarda defaten ölüm cezasına karşı olduğunu belirtmiştir.102 Kremlin sözcüsü Dimitri S. Peskov ise, konser salonu katliamı sonrası yaşanan tartışmalara ilişkin olarak “şu anda bu tartışmaların içinde yer almıyoruz” diyerek bir anlamda Kremlin’in güncel duruşunu ortaya koymuştur.103 Rusya’da ölüm cezasına ilişkin tartışmalar sürerken hukuki durumu değerlendirmenin faydalı olacağını düşündüğümüzden çalışmanın bu bölümünde Rusya’da ölüm cezasına ilişkin mevcut hukuki durum ele alınacaktır. Mevzuatlarında kasten öldürme, nitelikli kasten öldürme, birden fazla kişiyi öldürme gibi suçlar için ölüm cezası halen yürürlükte olmasına rağmen, son 10 yıl veya daha uzun süredir bu cezaya mahkum edilen kimsenin cezasının infaz edilmediği ve bu yönde yerleşik denilebilecek uygulamaya sahip olan ülkeler de vardır. Bu ülkelere Cezayir, Kenya, Laos, Liberya, Güney Kore, Tacikistan, Tunus, Mali gibi ülkeler gösterilebilir.104 Rusya Federasyonu da bu ülkelerden biridir. Son infaz, 2 Ağustos 1996 tarihinde gerçekleştirilmiştir; bu da demek olu101 Bu grubun karşısında ise cezanın yeniden uygulamaya konmasının hata olduğunu düşünenler vardır. Örneğin, hükümet danışma grubu olan Sivil Oda’nın sekreteri Lidia Mikheeva’ya göre, “ölüm cezasının uygulamada da olsa kaldırılması Rusya tarihindeki en önemli başarılarıdan biridir. Vahşet ve barbarlık dönemine girmek istemiyorsak bu tartışmaları tekrar başlatıp başlatmak istemediğimizi durup düşünmeliyiz”. The New York Times, Russia Has No Formal Death Penalty. Some Watts to Change That., (2024), https://www.nytimes.com/2024/03/27/ world/europe/russia-death-penalty-moratorium.html (E.T. 21.4.2024); 2022 yılında dönemin Anayasa Mahkemesi başkanı da “mevcut olağanüstü duruma rağmen genel olarak son yıllarda izlediğimiz insancıllaştırma yolundan uzaklaşmanın büyük bir hata olacağını düşünmekteyim” Bkz. The New York Times, Russia Has No Formal Death Penalty. Some Wants to Change That. 102 Örneğin 2002’de “ben karar verdiğim sürece Rusya’da ölüm cezası olmayacak”, 2007’de “ölüm cezası anlamsız ve verimsizdir”, 2022’de ise “ölüm cezası hakkındaki fikrim değişmemiştir” sözleriyle konu hakkında fikrini ortaya koymuştur. Bkz. The New York Times, Russia Has No Formal Death Penalty. Some Watts to Change That. 103 Reuters, Kremlin: We Are Not Joining Death Penalty Debate Arter Conecrt Hall Attack, (2024), https://www.reuters.com/world/europe/kremlin-we-are-notjoining-death-penalty-debate-after-concert-hall-, (E.T. 21.4.2024). 104 Uluslararası Af Örgütü, Ölüm Cezaları ve İnfazları 2022, s. 41
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1