361 TBB Dergisi 2024 (175) Hasibe Ülkü YAY - Fatma BAŞIBÜYÜK - Hatun KORKMAZ araya getiren, mesleğin düzen ve disiplinini sağlayan, haklarını ve çıkarlarını koruyan organizasyonlar olarak ifade edilmektedir.1 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 135. maddesinde kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları şöyle tanımlanmıştır: “Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere, meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişileridir.”2 Meslek kuruluşları bir nevi bireyle devlet arasında bir köprü veya arabulucu rolündedir denebilir. Ayrıca, meslek kuruluşlarının yaygın örgütlenmesi, kamuoyunu, devlet politikalarını ve meslek gruplarını yönlendirme gücü, üyelerini meslek adabına uygun olmayan davranışlar karşısında cezalandırma gücü, söz konusu kurumları tartışmalı olarak gündemde tutmaktadır.3 Bu çalışmada meslek kuruluşlarının meslek üyeleri ve mesleğin gelişimi üzerindeki etkisi, Türkiye Barolar Birliği’ne (TBB) bağlı, Kayseri Barosu örneğinde ele alınmıştır. Bu kapsamda çalışmada şu sorulara cevap aranmıştır: “Baroların mesleğin gelişimine katkısı nasıldır?”, “Baroların meslek üyeleri üzerindeki etkisi nedir”, “Meslek üyelerinin barodan memnuniyet düzeyi nedir?”, “Baroların mevcut kurumsal durumları, talepleri ve eksiklikleri nelerdir?”. Bu ve benzeri sorularla çalışma kapsamında meslek kuruluşlarının etkisi ölçülmeye çalışılacaktır. Bu çalışma baroları kamu yönetimi perspektifinden kurumsal olarak ele almaktadır. Bu kapsamda çalışmada nitel araştırma tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi tercih edilmiştir. Çalışmanın deseni, durum çalışması olarak belirlenmiştir. Çalışma 1 Kemal Gözler/Gürsel Kaplan, İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yayınevi, Bursa 2020, s. 228 2 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.1136.pdf, (02.01.2024). 3 Refika Bakoğlu Deliorman/Ayşe Üstünoldu Kandemir, Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları ve Etik, Yolsuzluğun Önlenmesi için Etik Projesi: Kamu Etiği Akademik Araştırmaları (Avrupa Birliği İnsan Hakları Komisyonu ve Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu Projesi), Ankara: Fersa Ofset, 2009, 2, s. 15.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1