364 Kayseri Barosu Örneği ile Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleridir” şeklinde ifade edilmiştir.6 Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının genel olarak devlet tüzel kişiliği dışında farklı bir tüzel kişiliği bulunmaktadır. Bundan dolayı kendi başına karar alıp uygulama yetkileri, personel ve bütçe bağımsızlıkları bulunmaktadır. Bu özellikler onları, ilgili meslek ve meslek üyeleri üzerinde üst otorite konumuna getirmektedir. Örneğin meslek kuruluşları düzenleyici işlem yapmak ve üyelerine disiplin cezası vermek gibi kamu gücüne dayalı olarak muhatapların rızası hilafına işlem yapabilme yetkisine sahiptirler.7 Türkiye’deki meslek kuruluşlarından biri de barolardır. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 76. maddesine göre barolar; “Avukatlık mesleğini geliştirmek, meslek mensuplarının birbirleri ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni sağlamak; meslek düzenini, ahlâkını, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak, avukatların ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tüm çalışmaları yürüten, tüzel kişiliği bulunan, çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır.” şeklinde ifade edilmiştir.8 Mevzuattaki tanımlardan da anlaşılacağı gibi kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarından biri olan barolar, mesleğin düzen ve disiplinini sağlamak, meslek ve meslek üyelerinin hak ve çıkarlarını sağlamak, korumak ve geliştirmek üzere kurulmuşlardır. Bununla birlikte barolar, meslek üyeleri ve merkezi idare arasında da köprü rolündedirler. Türkiye’deki diğer meslek kuruluşları gibi barolar da her ne kadar merkezi idare karşısında görece bağımsız olsalar da merkezi idarenin vesayet denetimi dışında 6 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.1136.pdf, (02.01.2024). 7 Kemal Gözler /Gürsel Kaplan, Kısa İdare Hukuku, Ekin Yayınevi, Bursa 2022, s. 231. 8 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.1136.pdf, (02.01.2024).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1