27 TBB Dergisi 2024 (175) Özde DEREBOYLULAR BAYRAKTAR kadınlara, suçu işlediği tarihte 18 yaşını doldurmamış olanlara ve 65 yaşını tamamlamış erkekler ölüm cezasına çarptırılamaz.109 İnfaz Kanunu, ölümlerin halka kapalı şekilde ateş edilerek gerçekleştirileceğini belirtmektedir. 1996 yılına gelindiğine Avrupa Konseyi’ne katılım sürecinde olmanın etkisiyle, o dönemki devlet başkanı Boris Yeltsin ölüm cezasının yerine getirilmesine ilişkin moratoryumu resmi olmayan şekilde ilan etmiş ve 3 yıl içinde de tamamen ortadan kaldırmayı taahhüt etmiştir.110 1999 yılında Rusya Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın ölüm cezası kararı verilebilmesi için jürili duruşma gerektirmesi ve jürili muhakemenin Rusya Federasyonu’nun tamamında yapılamaması nedeniyle ölüm cezası vermenin imkansızlığını kabul eden bir karar yayınlamıştır.111 2009 yılına gelindiğinde Mahkeme, Avrupa Konseyi kurallarına uygun olarak moratoryumun yürürlükte kalacağına yönelik bir başka karar vermiştir.112 Bunun temel nedenlerinden bir diğerinin 109 Özkan, Rusya Federasyonu Anayasal Düzeninde Ölüm Cezası ve Anayasa Mahkemesini’nin Rolü, s. 127; Hüseyinoğlu, Rusya Federasyonu, s. 439. 110 Özkan, Rusya Federasyonu Anayasal Düzeninde Ölüm Cezası ve Anayasa Mahkemesini’nin Rolü, s. 127. 111 “... Anayasa’nın Geçici Hükümlere iliskin Bölümü’nün 6. maddesine göre, ilgili davalarda jüri katılımıyla gerçeklestirilecek bir yargılama usulüne iliskin federal yasa yapılıncaya kadar eski yargılama usulü geçerlidir. Anayasa’nın bu hükmü ve 20/2. maddesi hükmü birlikte ele alındıgında, geçiş asamasının tamamlanmasına iliskin Anayasa’da kesin bir süre öngörülmedigi, yasa koyucunun mevcut yasal düzenlemelerde degisiklik yapmak zorunda oldugu açıktır. Bununla birlikte Yüksek Sovyet kararı, yasa koyucunun, Anayasa’nın 20/2. maddesi ve Geçici Hükümlere iliskin Bölümü’nün 6. maddesindeki gerekler dogrultusunda ölüm cezasını gerektiren suçları isleyenlerin yargılamalarında jürinin katılımının gerçeklestirilmesini tüm Rusya genelinde öngören federal bir yasa yapmasına engel degildir. Rusya Federasyonu’nun 1993 Anayasası’nın kabulü ile birlikte yasa koyucu, Anayasa’nın 20/2. maddesi ve Geçici Hükümlere iliskin Bölümü’nün 6. maddesindeki gerekler dogrultusunda, özellikle federal yasalarda ölüm cezasını gerektirdigi düzenlenen yasama karsı agır suçlar isleyen kisilerin cezai sorumlulukları bakımından yasal olanaklarında ortaya çıkan geçici süreli eşitsizlikleri gidermeye elverisli uygun usûli mekanizmaları sağlamak zorundadır. Çünkü bu gereklilik dogrudan dogruya Anayasa’nın 20. maddesinden kaynaklanmaktadır.” Rusya Federasyonu Anayasa Mahkemesi’nin 1999/3-P sayılı, 2 Şubat 1999 tarihli kararı, s. 4-5. Bkz. Lyubimov, On the Death Penalty in Russia, s. 67; Özkan, Rusya Federasyonu Anayasal Düzeninde Ölüm Cezası ve Anayasa Mahkemesini’nin Rolü, s. 131; Hüseyinoğlu, Rusya Federasyonu, s. 439. 112 Rusya Federasyonu Anayasa Mahkemesi’nin 1344-O-P sayılı 19 Kasım 2009 tarihli kararı, s. 9. Buna karşılık Mahkeme AİHS’e Ek 6 No’lu Protokol’ün bu kararda
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1