54 Cumhuriyet’ten Bugüne Eşitlik İlkesi: Cinsiyet Bağlamında Bir Değerlendirme anayasamız olan Kanun-i Esasi’de de ne yazık ki, cinsiyet eşitliğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktaydı.28 1921 ve 1924 Anayasalarımızda da eşitlik ilkesi ve kadın erkek eşitliğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktayken, kadınların seçme seçilme hakkını elde etmeleriyle birlikte, 1924 Anayasası’nda 1934 yılında yapılan değişiklik29 ile bu hak temelinde kadın erkek eşitliği sağlanmıştır. 1961 Anayasası’nın 12. maddesinde eşitlik başlığı altında yer alan eşitlik ilkesi, bir hak olarak düzenlenmiştir. Sınırlı sayıda temelle sayılmış olan ilkede 1982 Anayasası’nda değişiklik yapılarak, benzeri sebepler ifadesi ile ayrımcılık temelleri genişletilmiştir. Ayrıca bir hak olmaktan ziyade devlet yönetimine egemen bir ilke olarak kanun önünde eşitlik başlığı altında yeniden düzenlenmiştir.30 Hükme 2004 yılında kadın erkek eşitliği ilkesi eklenmiş31 ve devlete bunu sağlama yükümlülüğü getirilmiştir. Böylece cinsiyet eşitliği adına anayasal güvence sağlanmıştır. Pozitif ayrımcılığa ilişkin olarak 2010 yılında yeni düzenlemeler eklenmiş32 olup dezavantajlı grup ve bireyler için de bir koruma mekanizması getirilmiştir. Bu şekilde Anayasa’da güvence altına alınan eşitlik ilkesinin kapsam ve koruma alanı genişletilmiştir. Anayasa Mahkemesi (AYM) de vermiş olduğu bir kararında “Anayasa’da öngörülen eşitlik, “yasa önünde eşitlik” olup herkesin aynı hak ve yükümlülüklere sahip olması anlamında değildir. Eşitlik, her yönüyle aynı hukukî durumda olanlar arasında söz konusudur. Hukuk felsefesine girmiş bir deyimle, “eşitlerin eşitliği” anlamındadır. Farklı durumda olanlara, yani eşit olmayanlara, farklı kurallar uygulanması, yani “eşit olmayanların eşitsizliği”; eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmaz” şeklindeki yorumu ile eşitlik anlayışını ifade etmiştir.33 28 Kemal Gözler, Anayasa Hukukuna Giriş, Ekin Yayınevi, Bursa, 2021, s.163-167 29 5 Aralık 1934 tarihli ve 2599 sayılı “Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun 10. ve 11. maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun” ile yapılmıştır. 30 Karan, 2017, s.61; Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022, s.154 31 Ek fıkra: 07.05.2004 “Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür.” 32 Ek fıkra: 07.05.2010 “Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz.” Ek fıkra: 07.05.2010 “Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz.” 33 AYM, 1988/7 E. 1988/27 K. ve 27.09.1988 tarihli kararı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1